Ontroerende kwetsbaarheid en eigen interpretatie
“Het kan alle kanten op. En het voelt alsof ik niet kan wachten tot ik erachter kom hoe het eindigt. En tegelijkertijd is het net alsof ik het eigenlijk niet wil weten. Het heeft iets onheilspellends. Als je snapt wat ik probeer te zeggen.”
Nooit eerder heeft een auteur in zijn eigen werk zo duidelijk het gevoel en de essentie van het verhaal weten te verwoorden. Een van de hoofdpersonages van In de schemer fluit de merel van Linda Olsson (1948) heeft het in bovenstaand citaat natuurlijk niet over het verhaal waarin hij zelf een hoofdrol speelt, maar dat had zomaar het geval kunnen zijn.
Linda Olssons debuutroman Astrid & Veronika werd in 2006 in Zweden bekroond met de titel ‘beste roman van het jaar’ en was een internationale bestseller. De vierde roman van de Zweedse schrijfster zuigt de lezer vanaf het allereerste moment het verhaal in. Niet omdat het verhaal zo spannend is, maar meer vanwege de sfeer en het gevoel dat vanaf de allereerste pagina tussen de regels door sluimert en je niet meer loslaat.
In de schemer fluit de merel gaat over drie eenzame mensen die in hetzelfde appartementengebouw in Stockholm wonen. De depressieve Elisabeth, die al in tijden haar huis niet meer heeft verlaten, de getalenteerde kunstenaar Elias en weduwnaar Otto. Een verkeerd bezorgd pakketje is het begin van een voorzichtige vriendschap tussen de drie gekwetste en voorzichtige zielen. De kunst, en dan met name de literatuur, blijkt daarin een grote rol te spelen.
De schrijfstijl van Olsson is prachtig en ongekend esthetisch en intiem tegelijkertijd. Elk woord is heel zorgvuldig uitgekozen om een bepaald gevoel over te brengen. Soms blijven zinnen daarom onafgemaakt of onvolledig, zijn het meer flarden die een nauwkeurig ritmisch geheel vormen en daardoor veel ruimte laten voor de interpretatie van de lezer. De grootste lof voor de prestatie van vertalers Anne Roetman en Jacqueline Smit is hier dan ook op zijn plaats.
Olsson neemt in haar verhaal vooral ook menselijke relaties onder de loep en laat op een indrukwekkende en ontroerende manier zien hoe fragiel ieder van ons afzonderlijk is, maar ook hoe kwetsbaar elke menselijke relatie op zich is:
“We denken dat we liefhebben, terwijl we willen dat er van ons wordt gehouden.”
Net als haar personages en hun relaties is het verhaal van Olsson op zich het best te omschrijven met de woorden ‘teder’ en ‘breekbaar’.
Voorzichtig werkt Olsson naar een open einde en er was geen betere manier geweest om dit boek af te sluiten. Constant houdt het verhaal de lezer op het randje, kan het verhaal met elke pagina die omgeslagen wordt een andere wending nemen. Dat maakt nieuwsgierig en maakt dat je als lezer steeds blijft nadenken over wat je al gelezen hebt. De personages zijn open maar daarmee zeker niet oppervlakkig en het is aan de interpretatie van de lezer en zijn inlevingsvermogen om het verhaal in zijn hart te sluiten. De laatste pagina’s zijn onheilspellend en hoopgevend tegelijk en staan bol van de verhalen die Olsson bewust niet geschreven heeft. Dat maakt dit boek zo bijzonder.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
