Ontroerende kwetsbaarheid en eigen interpretatie
“Het kan alle kanten op. En het voelt alsof ik niet kan wachten tot ik erachter kom hoe het eindigt. En tegelijkertijd is het net alsof ik het eigenlijk niet wil weten. Het heeft iets onheilspellends. Als je snapt wat ik probeer te zeggen.”
Nooit eerder heeft een auteur in zijn eigen werk zo duidelijk het gevoel en de essentie van het verhaal weten te verwoorden. Een van de hoofdpersonages van In de schemer fluit de merel van Linda Olsson (1948) heeft het in bovenstaand citaat natuurlijk niet over het verhaal waarin hij zelf een hoofdrol speelt, maar dat had zomaar het geval kunnen zijn.
Linda Olssons debuutroman Astrid & Veronika werd in 2006 in Zweden bekroond met de titel ‘beste roman van het jaar’ en was een internationale bestseller. De vierde roman van de Zweedse schrijfster zuigt de lezer vanaf het allereerste moment het verhaal in. Niet omdat het verhaal zo spannend is, maar meer vanwege de sfeer en het gevoel dat vanaf de allereerste pagina tussen de regels door sluimert en je niet meer loslaat.
In de schemer fluit de merel gaat over drie eenzame mensen die in hetzelfde appartementengebouw in Stockholm wonen. De depressieve Elisabeth, die al in tijden haar huis niet meer heeft verlaten, de getalenteerde kunstenaar Elias en weduwnaar Otto. Een verkeerd bezorgd pakketje is het begin van een voorzichtige vriendschap tussen de drie gekwetste en voorzichtige zielen. De kunst, en dan met name de literatuur, blijkt daarin een grote rol te spelen.
De schrijfstijl van Olsson is prachtig en ongekend esthetisch en intiem tegelijkertijd. Elk woord is heel zorgvuldig uitgekozen om een bepaald gevoel over te brengen. Soms blijven zinnen daarom onafgemaakt of onvolledig, zijn het meer flarden die een nauwkeurig ritmisch geheel vormen en daardoor veel ruimte laten voor de interpretatie van de lezer. De grootste lof voor de prestatie van vertalers Anne Roetman en Jacqueline Smit is hier dan ook op zijn plaats.
Olsson neemt in haar verhaal vooral ook menselijke relaties onder de loep en laat op een indrukwekkende en ontroerende manier zien hoe fragiel ieder van ons afzonderlijk is, maar ook hoe kwetsbaar elke menselijke relatie op zich is:
“We denken dat we liefhebben, terwijl we willen dat er van ons wordt gehouden.”
Net als haar personages en hun relaties is het verhaal van Olsson op zich het best te omschrijven met de woorden ‘teder’ en ‘breekbaar’.
Voorzichtig werkt Olsson naar een open einde en er was geen betere manier geweest om dit boek af te sluiten. Constant houdt het verhaal de lezer op het randje, kan het verhaal met elke pagina die omgeslagen wordt een andere wending nemen. Dat maakt nieuwsgierig en maakt dat je als lezer steeds blijft nadenken over wat je al gelezen hebt. De personages zijn open maar daarmee zeker niet oppervlakkig en het is aan de interpretatie van de lezer en zijn inlevingsvermogen om het verhaal in zijn hart te sluiten. De laatste pagina’s zijn onheilspellend en hoopgevend tegelijk en staan bol van de verhalen die Olsson bewust niet geschreven heeft. Dat maakt dit boek zo bijzonder.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
