Een nieuw perspectief

Auteur Sandra Newman woont in New York en schreef verschillende romans. Door de beheerders van Orwells literaire nalatenschap werd zij gevraagd om een hervertelling van Orwells 1984 te schrijven, vanuit het perspectief van het vrouwelijke hoofdpersonage Julia. De Nederlandse vertaling verscheen bij De Bezige Bij en werd vertaald door Rob Kuitenbrouwer en Frank Lekens.

Julia Worthing werkt in 1984 op het ministerie van Waarheid in Londen, de belangrijkste stad van Oceanië. Julia weet hoe ze moet overleven in de wereld van surveillance waar de Partij door middel van de leider van de Partij, Grote Broer, heerst. Tot ze geïnteresseerd raakt in collega Winston Smith en hem in een opwelling een briefje toestopt.

‘Ze schudde haar hoofd als waarschuwing dat hij niets moest zeggen en liep hem voorbij om de weg te wijzen. Ze voelde zijn ogen op haar rusten terwijl hij haar volgde en bleef bewust met een vrouwelijke tred lopen, wat op partijschoenen geen sinecure was. Ze besefte weer dat ze hem niet kende. Stel dat hij hier was gekomen om haar te vermoorden, het zwijgen op te leggen.’

Newman blijft akelig dicht bij het verhaal van Orwell. 1984 en Julia zijn dan ook zonder problemen parallel aan elkaar te lezen. Newman voegt een nieuw perspectief toe aan de wereld van Orwell en blijft ook qua schrijfstijl dichtbij de zakelijke toon waarin het verhaal van Winston Smith door Orwell geschreven werd.

Ook gebruikt Newman veel letterlijke citaten uit 1984 waar het de dialogen betreft, deze zijn één op één overgenomen. Ook in de Nederlandse vertaling sluiten de vertalers zich in die gevallen helemaal aan bij de vertaling van Tinke Davids uit 1984 en nemen deze zinnen letterlijk over. Dit maakt de wisselwerking tussen de twee romans zeer intens.

Het is bijna eng om te zien hoe actueel en relevant de klassieker vandaag de dag nog steeds is en dit nieuwe, vrouwelijke perspectief maakt deze wereld voor een heel nieuw publiek bereikbaar. Newman zet een boek neer dat prima gelezen kan worden zonder enige kennis van het origineel, maar dat zoveel meer betekenis krijgt voor lezers die bekend zijn met het verhaal van Orwell.

‘Als er reden is om iemand te wantrouwen, worden die papieren natuurlijk veel nauwkeuriger bekeken. We hebben hier mensen die er een ware wetenschap van hebben gemaakt om de betekenis van al die aantekeningen te ontcijferen, de identiteitsnummers en zo, en als er aan iemand een luchtje zit, gaan zij er net zo lang met de stofkam doorheen tot de arme kerel zou willen dat hij dood was.’

Julia is een indrukwekkende hervertelling van een klassieker. Newman kiest met opzet een ander, alternatief einde voor haar roman, maar het wordt er voor de lezer niet opbeurender van. Het is een boek om met een zwaar gemoed dicht te slaan.