Een intelligente driehoeksverhouding
Charlie koopt Adam. Adam is een robot, maar met een eigen persoonlijkheid. Een persoonlijkheid die Charlie samen met de jongere Miranda, waar hij verliefd op is, heeft samengesteld. Adam is bijna niet te onderscheiden van een echt persoon en streeft zijn makers al snel voorbij waar het zijn vindingrijkheid en intelligentie betreft. De driehoeksrelatie tussen Charlie, Miranda en Adam komt verschillende malen onder druk te staan, zowel van binnenuit als van buitenaf.
“Hij werd aangeprezen als een metgezel, een intellectuele sparringpartner, vriend en manusje-van-alles dat kon afwassen, bedden opmaken en ‘denken’. Elk moment van zijn bestaan, alles wat hij hoorde en zag, sloeg hij op en was terug te halen.”
Een menselijke robot, dat klinkt als toekomstmuziek (of dystopisch futurisme, afhankelijk van de lezer) maar McEwan laat zijn verhaal afspelen in 1982, wat op zijn minst een bijzondere keuze te noemen valt. Ook sleept McEwan daarmee een heleboel politiek en geschiedenis het verhaal in. Hoewel de politieke situatie van die tijd lijkt op de situatie waarin Europa en het Verenigd Koninkrijk zich op dit moment bevinden, voegen de politieke elementen weinig toe. Ze blijven bijzaak en doen geen recht aan waar dit boek eigenlijk over gaat; de driehoeksverhouding tussen Adam, Miranda en Charlie, de artificiële intelligentie die zijn doel en makers voorbij schiet.
McEwan kiest waarschijnlijk toch voor deze periode om Alan Turing een prominente plaats in zijn verhaal te kunnen geven. De auteur reflecteert op de wetenschappelijke geschiedenis en ontwikkeling en ook op de filosofische en ethische kant van Adam als artificiële intelligentie die de mens inhaalt en daardoor zelf ongelukkig wordt, te perfect om in een menselijke wereld te kunnen functioneren. Het verschil tussen mens en machine is aanwezig in het boek maar krijgt geen centrale plek.
Het taalgebruik van McEwan is ingewikkeld en het boek zit gecompliceerd in elkaar. De politiek, de maatschappij, de wetenschap, de filosofie, de driehoeksverhouding, McEwan voegt er ook nog een misdaad en een rechtszaak aan toe. Een gebeurtenis die losstaat van de rest van de gebeurtenissen maar wel een grote invloed heeft op de relatie tussen Charlie, Adam en Miranda. McEwan had beter een keuze kunnen maken tussen een spannend misdaadverhaal, een wetenschappelijke en filosofische analyse van zijn geschapen probleem of de uitwerking van de driehoeksverhouding tussen de twee hoofdpersonages en de androïde.
Machines zoals ik is een flink boek, maar het is te beknopt om al deze ideeën in kwijt te kunnen, hoe interessant alle vragen die McEwan opwerpt ook zijn. Het boek is zeker de moeite waard voor ieder die geïnteresseerd is in kunstmatige intelligentie en de toepassingen en mogelijkheden. Voor iedereen die wil nadenken over wat ons mensen tot mensen maakt, maar het verhaal mist hier en daar nog wat diepgang als het over die onderwerpen gaat en is meer dan een simpel misdaadverhaal.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
