Onlosmakelijke verbondenheid
De veelgeprezen Franse illustratrice Rébecca Dautremer tekent om voortdurend nieuwe verhalen te vertellen. Bekende werken van haar hand zijn De rijke uren van Jacominus Gainsborough en Het grote boek van vergeten prinsessen. In het geval van Muizen en mensen vertelt ze echter geen nieuw verhaal, maar één van John Steinbeck, dat al in 1937 verscheen. Dautremer bewerkte het verhaal tot een prachtig vormgegeven graphic novel die in Nederlandse vertaling verscheen bij Davidsfonds.
George is een slimme landarbeider die ervan droomt om op een dag zijn eigen huis te bezitten en onafhankelijk te zijn. Zijn achterlijke vriend Lennie reist met hem mee op zoek naar nieuw werk om te sparen voor hun droom. Lennie loopt George in de weg en houdt hem op in zijn zoektocht, maar George laat zijn vriend niet zomaar in de steek. De hoop op een betere toekomst is alles wat Lennie kan begrijpen. Lennie kent zijn eigen kracht echter niet en het wordt voor George daardoor steeds moeilijker om zijn vriend te beschermen.
Muizen en mensen was Steinbecks wereldwijde doorbraak. De Nobelprijswinnaar schreef de novelle oorspronkelijk als toneelstuk, wat terug te zien is in de uitgebreide beschrijvingen en het visuele taalgebruik. Elke situatie is bij Steinbeck tot in het kleinste detail beschreven, en al deze details zorgen voor een beeldend werk dat zich uitermate leent voor een bewerking tot beeldverhaal.
Korte tekstfragmenten die de grote lijn van het verhaal vatten en verschillende dialogen vormen de tekst in Dautremers Muizen en mensen. Het beeld vult de tekst naadloos aan waardoor tekst en beeld onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. De illustraties zijn geen illustraties bij het verhaal, ze zijn een wezenlijk onderdeel van het verhaal dat Dautremer vertelt.
Dat wat onuitgesproken of onbeschreven blijft, wordt in beeld toegevoegd. Vlagen van figuren en gebeurtenissen, vaak schetsmatig getekend ten opzichte van de hoofdpersonages, maken duidelijk dat sommige zaken zich enkel in gedachten, herinneringen of voorstellingen afspelen. Op die manier kan de lezer letterlijk meekijken in de hoofden van de personages.
Ook schetsmatig zijn vaak de benen en onderlichamen van personages, terwijl de gezichten en bovenlichamen meer in detail worden uitgevoerd. Dit suggereert beweging, bijvoorbeeld in een dialoog of discussie. Dautremer kiest ervoor om grote, duidelijk tot in detail uitgewerkte platen te maken bij de beschrijvingen van omgevingen, de introductie van een nieuw personage of om juist één significant detail heel erg uit te vergroten en het op die manier uit te lichten – vaak zijn deze details cruciaal voor de rest van het verhaal. In de dialogen gebruikt de illustratrice steeds dezelfde kleine voorstelling op één pagina. Deze herhaling, met daarin de minieme schetsmatige afwijkingen in positie maken de dialogen vlot.
Hoewel de tekenstijl zeer herkenbaar is als die van Dautremer, voor wie haar andere werken kent, maakt ze in Muizen en mensen ook gebruik van heel verschillende tekenstijlen. Het boek kent verschillende reclames en affiches waarin muizen de hoofdrol vertolken, maar het meest treffende voorbeeld is waarschijnlijk de innerlijke wereld van Lennie. De tekeningen die de gedachten van deze simpele ziel weergeven, lijken door een klein kind gemaakt en zijn heel anders van stijl dan de rest van het verhaal. Op die manier wordt een prachtig en duidelijk onderscheid gemaakt tussen de verschillende personages en hun persoonlijkheden.
Dautremer gebruikt overwegend sombere kleuren, maar er is één kleur die erg dominant is in het verhaal: rood. De vele roodtinten verwijzen naar de lust en de rode jurken die Lennie steeds maar weer in de problemen lijken te brengen, maar tegelijk ook naar de gewelddadigheid die in het verhaal van Steinbeck overheerst en daarmee het onvermijdelijk trieste en indrukwekkende einde. Het rood dat door het gehele verhaal aanwezig is, is daarmee ook een duidelijke voorbode.
Onlosmakelijk zijn de levens van Lennie en George verbonden, hun vriendschap is onvoorwaardelijk. Even onlosmakelijk verbonden zijn tekst en beeld in de indrukwekkende verbeelding van dit verhaal door Rébecca Dautremer. Een grauwe voorstelling die past bij het verhaal en daarmee recht doet aan de novelle van Nobelprijswinnaar John Steinbeck.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
