Lezersrecensie
Een rijke, unieke roman
De debuutroman van Safae el Khannoussi, Oroppa, verscheen in 2024 bij Uitgeverij Pluim. El Khannoussi is schrijver, docent en promovendus. Ze werkt aan een proefschrift over politieke filosofie en gevangenisabolitionisme vanuit dekoloniaal perspectief. Eerder werk van haar hand werd gepubliceerd in De Gids. Thema’s als ballingschap, voortvluchtigheid en het paradoxale bestaan van de migrant staan centraal in haar werk, zo ook in deze debuutroman.
‘Het is waar dat in de ontelbare hoogwaardige archieven die dit land telt het eenentwintigste nergens nadrukkelijk wordt vermeld. De geografische contouren van dat rijk doemen slechts hier en daar op in de raadselachtige getuigenissen van een stel berooide bejaarden, dieven, uitvreters, vagebonden, papierlozen, krakers, smokkelaars, dichters en muzikanten – onder hen zij die het zoute water van de Middellandse Zee nog uit hun broekspijpen wringen en zij die hen opwachten, zij die in de dichtbegroeide duisternis van de nacht hun handen opwarmen aan hun brandende persoonsbewijzen en zij die op samenzweerderige toon hun kinderen de kunst van het hoogverraad leren.’
El Khannoussi levert met Oroppa een zeer indrukwekkende debuutroman af. Niet alleen qua omvang maar vooral vanwege de bijzondere manier waarop de verhalen van haar personages in elkaar overvloeien tot één groot verhaal ontstaat. De opbouw van het boek is complex en vraagt wellicht veel van de lezer, maar het geheel maakt dat alles meer dan de moeite waard.
De niet-hiërarchische structuur waarin veel verschillende personages en al hun verhalen samenkomen is ontzettend knap opgezet en de auteur lijkt de controle over het geheel nergens te verliezen. Tegen het einde van de roman komt alles samen, maar op zo’n organische en niet-gekunstelde manier dat de lezer alleen maar met een diepe buiging deze unieke roman dicht kan slaan.
Waar de verhalen over elkaar heen lijken te buitelen, verdwaalt de lezer ook nog wel eens tussen alle personages, al hebben ze stuk voor stuk een eigen stem. Het maakt Oroppa een menselijk boek, waarin El Khannoussi vooral ook oog heeft voor die mensen en verhalen die in politiek opzicht vaak onzichtbaar blijven.
‘De jongen die het eten komt brengen heeft niet de moeite genomen zijn helm af te zetten. Als een stoïcijnse astronaut staat hij in de felverlichte hal ondanks het warme weer met een dikke jas aan.’
De stijl waarin het boek geschreven is, is eigenzinnig. Originele beelden zorgen ervoor dat de lezer steeds verder het verhaal ingezogen wordt. De auteur slaagt erin complexe thema’s als migratie en identiteit te beschrijven op een rijke, maar niet ingewikkelde manier.
Oroppa is daarmee tegelijk een gelaagd en toegankelijk boek met een unieke stem en sfeer. Een ware verrijking voor de Nederlandse literatuur.
‘Het is waar dat in de ontelbare hoogwaardige archieven die dit land telt het eenentwintigste nergens nadrukkelijk wordt vermeld. De geografische contouren van dat rijk doemen slechts hier en daar op in de raadselachtige getuigenissen van een stel berooide bejaarden, dieven, uitvreters, vagebonden, papierlozen, krakers, smokkelaars, dichters en muzikanten – onder hen zij die het zoute water van de Middellandse Zee nog uit hun broekspijpen wringen en zij die hen opwachten, zij die in de dichtbegroeide duisternis van de nacht hun handen opwarmen aan hun brandende persoonsbewijzen en zij die op samenzweerderige toon hun kinderen de kunst van het hoogverraad leren.’
El Khannoussi levert met Oroppa een zeer indrukwekkende debuutroman af. Niet alleen qua omvang maar vooral vanwege de bijzondere manier waarop de verhalen van haar personages in elkaar overvloeien tot één groot verhaal ontstaat. De opbouw van het boek is complex en vraagt wellicht veel van de lezer, maar het geheel maakt dat alles meer dan de moeite waard.
De niet-hiërarchische structuur waarin veel verschillende personages en al hun verhalen samenkomen is ontzettend knap opgezet en de auteur lijkt de controle over het geheel nergens te verliezen. Tegen het einde van de roman komt alles samen, maar op zo’n organische en niet-gekunstelde manier dat de lezer alleen maar met een diepe buiging deze unieke roman dicht kan slaan.
Waar de verhalen over elkaar heen lijken te buitelen, verdwaalt de lezer ook nog wel eens tussen alle personages, al hebben ze stuk voor stuk een eigen stem. Het maakt Oroppa een menselijk boek, waarin El Khannoussi vooral ook oog heeft voor die mensen en verhalen die in politiek opzicht vaak onzichtbaar blijven.
‘De jongen die het eten komt brengen heeft niet de moeite genomen zijn helm af te zetten. Als een stoïcijnse astronaut staat hij in de felverlichte hal ondanks het warme weer met een dikke jas aan.’
De stijl waarin het boek geschreven is, is eigenzinnig. Originele beelden zorgen ervoor dat de lezer steeds verder het verhaal ingezogen wordt. De auteur slaagt erin complexe thema’s als migratie en identiteit te beschrijven op een rijke, maar niet ingewikkelde manier.
Oroppa is daarmee tegelijk een gelaagd en toegankelijk boek met een unieke stem en sfeer. Een ware verrijking voor de Nederlandse literatuur.
3
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Oerlemans
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
