Het grijpt je vanaf de eerste pagina's

Miloe van Beek (1974) is freelance-journalist, auteur, schrijf- en blogtrainer. Daar praten wij niet over is het derde boek dat Van Beek uitbrengt. Haar vorige boek, Yes! I screwed up, 13 fouten die je bedrijf beter maken, werd in 2018 genomineerd voor Managementboek van het jaar.

In 2015 leest Van Beek de memoires die haar oma heeft nagelaten over haar leven, waaronder haar ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Door het lezen van de memories maakt Van Beek op een heel andere manier kennis met haar oma Sacha van Beek-Gerdes. Waar Van Beek zich haar grootmoeder vooral herinnert als een wat afstandelijke, cynische vrouw komt ze na het lezen van de memoires tot de ontdekking dat zij een gevoelig meisje was die veel heeft meegemaakt in haar jeugd waardoor zij de (getraumatiseerde) vrouw is geworden die ze was. Van Beek besloot na het lezen van haar verhaal dat zij het levensverhaal van haar oma verder wilde uitzoeken:

'Misschien beïnvloedden haar trauma’s mij ook nog. Ik ontdekte dat mijn oma’s ouders begin jaren dertig gescheiden waren, zelf leefde ze gescheiden van mijn opa en ook mijn ouders gingen uit elkaar. En ik zocht al jaren een oplossing voor het opstandige gedrag van mijn zoontje Otis. Na een workshop familieopstellingen besefte ik: de geschiedenis van je voorouders kan doorwerken in je eigen leven. Het wordt nu echt tijd dat ik de familiearchieven verder ga uitspitten en het verhaal opschrijf.'

Het resultaat van deze zoektocht is Daar praten wij niet over geworden. Een eerlijk en rauw verhaal waarbij je medelijden voelt met het frivole meisje Sacha, dat moeite heeft om het gedrag en de keuzes die haar ouders maken te begrijpen. Sacha valt tussen wal en schip als haar ouders besluiten om uit elkaar gaan en ze voelt zich nergens meer echt thuis. Sacha ziet haar vader veranderen in iemand die ze niet kent, een persoon met een doffe blik in zijn ogen die zich nog maar weinig laat zien, en ook haar moeder, die na de scheiding plotseling strenggelovig is geworden, herkent ze niet meer. Het spontane en nieuwsgierige karakter van Sacha wordt door haar omgeving uitgelegd als ‘lastig’ waardoor Sacha zich tamelijk eenzaam en onbegrepen voelt. Wanneer Sacha geconfronteerd wordt met de meningen van mensen uit haar omgeving over de keuzes die haar vader maakt en zijn rol in de NSB-beweging kan ze zich niet voorstellen dat haar vader tot de slechteriken behoort. Uiteindelijk dwingt haar vader Sacha om te kiezen tussen hem en haar geliefde Marius die bij het verzet zit. Haar vader, waarmee Sacha altijd een goede band heeft gehad, is een vreemde voor haar geworden.

Van Beek is er meer dan in geslaagd om van Sacha een volledig uitgewerkt personage te maken, ondanks dat zij de belevingswereld van haar oma zelf heeft ‘ingekleurd’ en aangevuld. Ook is het bewonderingswaardig dat er geen oordeel in het verhaal zit. Als lezer voel je je niet gedwongen om een keuze te maken tussen ‘goed’ of ‘slecht’. De gebeurtenissen worden beschreven vanuit Sacha's perspectief waardoor je met haar meegroeit in het verhaal. Je voelt ook hoe de dynamiek binnen het gezin verandert en hoe de vader van Sacha zich nooit gewaardeerd heeft gevoeld doordat zijn familie altijd heeft neergekeken op zijn beroep als kunstenaar. Gevoelens die meegespeeld kunnen hebben in de keuzes die de vader van Sacha later gemaakt heeft. Als lezer word je vrijgelaten om daar je eigen conclusies over te trekken.

Het is niet gemakkelijk om een verhaal dat een familie al zo lang met zich meedraagt op te schrijven. Zeker wanneer niet alle familieleden achter de keuze staan om dit verhaal uit te geven in boekvorm en het heel confronterend blijkt als je tot de ontdekking komt dat de keuzes die toen gemaakt zijn, nog steeds van invloed zijn in jouw dagelijkse leven. Dit is een verhaal dat zich afspeelt tijdens de Tweede Wereldoorlog maar het raakt ook meerdere universele thema’s zoals schaamte en familiepatronen. Ondanks deze ‘zware’ thematiek is Van Beek erin geslaagd om een verhaal neer te zetten met humor en een vlotte schrijfstijl waardoor je de zwaarte van het onderwerp als lezer niet als dusdanig ervaart. Het verhaal grijpt je vanaf de eerste pagina’s en laat je daarna niet meer los. Een aanrader!