Hoe krijg je vat op het monster dat 'Angst' heet?
Angst. Een universeel begrip. Een basisemotie die iedereen kent. Angst speelt in toenemende mate een rol binnen onze maatschappij. Naar schatting hebben ruim een miljoen Nederlanders last van een angststoornis. Grote kans dus dat je dit zelf hebt ondervonden of iemand kent die hier last van heeft. Maar wat betekent dat precies; een angststoornis? Hoe uit zich dat? En, misschien nog wel belangrijker, hoe kom je er vanaf?
Daan Heerma van Voss wordt zijn hele leven al geteisterd door angsten. Hij probeert hier zo goed mogelijk mee om te gaan totdat zijn toenmalige vriendin D. besluit om tijdelijk ergens anders te gaan wonen. Ze herkent niet meer degene op wie ze verliefd is geworden en stelt voor dat hij een soort reis gaat maken naar zijn angst. D. heeft tijd nodig om zichzelf terug te vinden en is niet meer in staat om Heerma van Voss gerust te stellen en hem te vertellen dat alles wel goedkomt. Ze spreken af dat na afloop van zijn reis ze elkaar zullen ontmoeten in hun favoriete restaurant en ze dan een relatie kunnen hebben zonder angst. Een soort happy-end dus.
'Met mijn persoonlijke zoektocht zal ik proberen om die aspecten met elkaar te verenigen en gaandeweg een nieuwe routekaart te tekenen, die recht doet aan de uitgestrektheid van het fenomeen angst. En op die routekaart staan weinig rechte wegen. De bestemming verspringt steeds, en de weg erheen dus ook. Er zullen afslagen en kronkelpaden genomen moeten worden, en af toe is er een cul-de-sac.'
Deze afslagen en kronkelpaden zijn duidelijk merkbaar. Heerma van Voss heeft zijn reis in de breedst mogelijke zin opgevat en laat geen pad onbenut. Hij duikt in de historische geschiedenis van angst en de rol die het speelt in de afgelopen eeuwen, ook onderzoekt hij de filosofische kijk op angst en gaat daarvoor terug naar de tijd van Darwin en Aristoteles, hij duikt in zijn eigen familiegeschiedenis en in de geschiedenis van de farmaceutische industrie en hoe angst daardoor gemedicaliseerd is. Deze paden lopen dwars door elkaar heen en het verhaal heeft geen duidelijke kop en staart. Het heeft daardoor veel weg van een literaire studie waarbij hij zijn persoonlijke verhaal heeft gebruikt als kapstok. Achter in het boek is een bronnenlijst bijgevoegd met alle bronnen die Heerma van Voss heeft geraadpleegd. En dat is eigenlijk alle literatuur die hij over angst kon vinden.
De vraag is welke lezers interesse hebben in het boek van Heerma van Voss. Hij beschrijft in zijn boek dat er een kloof is tussen mensen die wel angst- en paniekgevoelens hebben ervaren en mensen die dat niet hebben en dus niet kennen. Het is voor mensen die deze gevoelens niet kennen onmogelijk om te begrijpen hoe het is om angstgevoelens te ervaren. Dan verval je in metaforen waarvan mensen zich misschien een voorstelling kunnen maken, maar het nooit helemaal zullen begrijpen. Mensen die zelf last hebben van paniek- en angstklachten zullen waarschijnlijk interesse hebben in een boek over dit onderwerp, maar het is twijfelachtig of zij klaar zijn voor de confronterende conclusies die Heerma van Voss in zijn boek trekt. Hij plaatst terecht vraagtekens bij de gewenstheid van het label angststoornis door de geestelijke gezondheidszorg. Een stoornis betekent namelijk dat je ziek bent en een ziekte willen we ...? Juist ja, genezen! Maar wat voor effect heeft het als je wordt verteld dat je niet ziek bent, maar dat de angst een onderdeel is van wie jij bent als persoon? En weet je raad met alle (wetenschappelijke) informatie die je krijgt voorgeschoteld?
‘In werkelijkheid gaan de angsten door, voor velen van ons. Ik zal die kwetsbaarheid nooit kwijtraken, hoe graag ik dat ook zou willen. Het zal tijden goed met me gaan, en dat geluk zal als vanzelfsprekend aanvoelen. Dan zal die vanzelfsprekendheid verdwijnen. Daarna het geluk. De oude vijand zal zich roeren, het monster. Maar het geluk komt terug, is er weer. Niet. Wel. Niet.’
Misschien blijkt uit het verhaal van Heerma van Voss nog wel het meeste dat angst altijd al een ongrijpbaar fenomeen is geweest. Het bestaat al eeuwenlang, weliswaar onder andere noemers, maar de symptomen komen nagenoeg overeen. Hoe harder je probeert weg te rennen, hoe harder het achter je aankomt. Het is een persoonlijk proces en het zal voor iedereen verschillend zijn wanneer je klaar bent om te stoppen met rennen en de angst aan te kijken. Als je op dat punt bent aangekomen, zal dit boek ook onderdeel uitmaken van jouw reis.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anne Slofstra
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
