Mooie cultuurbotsingen

Tranen van Lucifer is het tweede deel in de serie rond de Finse inspecteur Kari Vaara. Uitgeverij Karakter heeft blijkbaar alle vertrouwen in deze serie. In september verschijnt bij haar deel drie, Helsinki Noir. Wie de serie helemaal wil lezen, kan beter bij het begin beginnen omdat in Tranen van Lucifer belangrijke plotwendingen verraden worden.

Na het dramatische einde in deel 1 is het voor alle partijen beter als inspecteur Vaara van het hoge noorden teruggaat naar Helsinki. Daar moet hij weer zijn draai vinden bij de politie. Hij wordt gekoppeld aan een andere outcast, de hoogbegaafde Milo die zich weinig aan de regels houdt. Inspecteur Vaara kijkt vreemd op als juist zij tweeën een moordzaak krijgen toegewezen. Het blijkt een bloederige zaak: een vrouw die meer dan honderd zweepslagen kreeg terwijl de man waarmee ze vreemdging naast haar in bed lag. Neergeslagen en buiten bewustzijn, naar eigen zeggen.

De hele moordzaak met de uiteindelijke oplossing is een mooi gegeven in Tranen van Lucifer, maar toch ligt hier niet zozeer de focus op. Die richt zich meer op de verteller van het verhaal, inspecteur Vaara, en op de uitwerking die alles wat hem overkomt op hem heeft. Hij krijgt in korte tijd nogal wat voor zijn kiezen. Behalve deze moordzaak moet hij ook nog een bejaarde oorlogsheld aan de tand voelen, omdat deze misschien een minder fraaie rol heeft gespeeld in de Tweede Wereldoorlog en Duitsland nu om zijn uitlevering vraagt. Saillant detail: als dit waar is, dan is Vaara's opa waarschijnlijk ook schuldig aan oorlogsmisdaden.

En dat is nog niet alles. Als je bijhoudt wat Vaara allemaal overkomt, dan sta je te kijken van hoeveel zaken James Thompson in het boek heeft weten te stoppen. De broer en zus van Vaara's Amerikaanse, zwangere vrouw Kate komen over om voor haar te zorgen, maar veroorzaken alleen maar problemen. Een aanvaring met een zwerver krijgt een dramatische afloop. Het is een wonder dat Vaara zich in al dat tumult staande kan houden en er schijnbaar vanaf komt met een continu zeurende hoofdpijn.

De komst van de Amerikaanse familie van Kate geeft Thompson, die zelf van Amerikaanse oorsprong is en al meer dan tien jaar in Finland woont, een goede gelegenheid om de Finse cultuur aan de lezer uit te leggen en deze zonder enige opsmuk te vergelijken met de buitenwereld. In Tranen van Lucifer levert dat mooie cultuurbotsingen op. Thompson verdedigt nergens de Finse cultuur, maar ook niet de Amerikaanse. Hij laat enkel de verschillen zien; het oordeel is aan de lezer.