De onderkant van Afrika

Drie jaar heeft Carl Bester undercover gewerkt om een drugszaak te kunnen oprollen. Vlak voor hij de autoriteiten inschakelt om de lijken en het drugsgeld op te ruimen, vraagt hij zich af waarom hij niet een fractie van het geld voor zichzelf zou houden zodat hij voldoende middelen heeft om zijn baan bij de politie op te zeggen. Hij kan inderdaad de verleiding niet weerstaan en met het geld dat hij achterover drukt, koopt hij een boerderij waar hij de rest van zijn leven wil doorbrengen. Alleen wordt het geen eind goed, al goed voor hem. Politiechef Wessels weet waar de plotselinge rijkdom van Bester vandaan komt en dwingt hem om nog eenmaal een undercoverklus aan te nemen: dit keer om illegale wapenhandelaars te ontmaskeren. Bester heeft geen andere keuze dan mee te werken. Hij zit klem.

Klem is het debuut van de Zuid-Afrikaanse Rudie van Rensburg en is het eerste deel in de reeks over rechercheur Kassie Kasselman. Kasselman is qua verschijning een slonzige man maar als rechercheur is het iemand die zich in een zaak vastbijt en er zijn eigen methodes op nahoudt om de waarheid boven water te krijgen. In Klem brengt die houding hem in gevaar, omdat ook hoog in het politieapparaat mensen op de loonlijst van wapenleveranciers staan en die hun best doen om te voorkomen dat Kasselman de waarheid boven water krijgt.

Door in Klem verschillende verhaallijnen uit te zetten, belicht Van Rensburg de wapenhandel in Afrika van diverse kanten. Zo maken we bijvoorbeeld kennis met de wapenhandelaars zelf en hun motieven (geld, uiteraard) en hun familieleden die van niets weten (of pretenderen van niets te weten). We volgen ook de buitenlanders die werken bij een oliemaatschappij en die in Nigeria gegijzeld worden, wat mogelijk is omdat de Nigerianen illegaal wapens hebben kunnen kopen. En tussendoor mag Bester zijn best doen om hier te infiltreren en verliest hij als rokkenjager zijn hart aan een journaliste die ook het één en ander op het spoor is.

Het beeld van de onderkant van Afrika dat Rensburg hiermee schetst, is een corrupte bende waarin een mensenleven niet telt en vriendschappen (zover je daar al over spreken kan) net zo makkelijk voor eigen gewin opgeofferd worden. Het is aan rechercheur Kasselman om nog enige vorm van rechtvaardigheid aan te brengen in deze verdorven wereld.

Van Rensburg had het zichzelf wat gemakkelijker gemaakt, als hij wat meer tijd en ruimte had genomen om de verhaallijnen uit te werken. In dit niet al te dikke boek wordt niet te lang stil gestaan bij de verschillende avonturen, waardoor je als lezer door het verhaal heen vliegt. Als je even met je ogen knippert, blijkt een personage bijvoorbeeld al zes weken in de gevangenis te zitten. Van Rensburg laat veel aan de verbeelding van de lezer over, en juist daarom is het vreemd dat hij wel een epiloog gebruikt om te vermelden hoe het met alle personen is afgelopen. Vaak werkt zo’n trucje, vooral in films, maar in dit geval was er niets mis mee geweest als Van Rensburg ook dat aan de lezer had overgelaten.