Toneelstuk in een nieuw jasje

Shakespeare mag de bekendste toneelauteur aller tijden genoemd worden. Zijn stukken worden nog steeds gespeeld, wat iets zegt over zijn kunst om verhalen te vertellen. In 2012 is het Hogarth Shakespeare Project gestart, dat bekende auteurs werken van Shakespeare opnieuw laat vertellen. Anne Tyler en Tracy Chevalier herschreven bijvoorbeeld Het temmen van de feeks en Othello naar Azijnmeisje en Nieuwe jongen. Jo Nesbø ging ook de uitdaging aan, maar behield dezelfde titel: Macbeth.

De Macbeth van Nesbø is de leider van een SWAT-team die door zijn heerszuchtige vriendin Lady ertoe aangezet wordt om hoofdcommissaris Duncan te vermoorden, met het uiteindelijke doel om zijn plaats in te nemen. Eigenlijk is Malcolm de beoogde opvolger van Duncan, maar hij verdwijnt na een mislukte moordaanslag. Duff, de vriend van Macbeth die samen met hem in een weeshuis zat, heeft ook interesse in de positie van hoofdcommissaris, maar moet lijdzaam toezien hoe Macbeth deze functie toegewezen krijgt. Dan beginnen bij Duff vermoedens te rijzen: hoe komt het dat iedereen die Macbeth in de weg staat, vermoord wordt? En hoe houd je iemand tegen die alle macht naar zichzelf toetrekt?

Voor degenen die het oorspronkelijke verhaal kennen, is het een feest der herkenning om te zien wat Nesbø ervan gemaakt heeft. Hij houdt zich voor het overgrote deel aan het oude verhaal en vertaalt dat op een speelse manier naar een modernere situatie. Castle Inverness wordt bijvoorbeeld Casino Inverness waar Lady de lakens uitdeelt. De heksen van Shakespeare worden misvormde zusters die drugs brouwen in stookketels. Nesbø weet met zijn vondsten een glimlach op het gezicht van de lezer te toveren. Tegelijkertijd zorgt het vasthouden aan het oorspronkelijke verhaal ervoor dat Nesbø af en toe in de problemen gebracht wordt en hij komt niet overal even gemakkelijk mee weg. De personages reageren soms te zwart-wit op bepaalde situaties. Banquo, bij Nesbø de vaderfiguur van Macbeth, doet bijvoorbeeld veel te snel wat Macbeth wil, zonder vragen te stellen. Ook de beroemde voorspelling dat Macbeth niet verslagen zal worden door iemand die uit een vrouw geboren is, komt niet uit de verf bij Nesbø.

‘Dat beloof ik je, de persoon die een haar op je mooie hoofd krenkt moet nog door een vrouw gebaard worden.’

Een krachteloze belofte, meer kon Nesbø er niet van maken.

Wie met Macbeth een echte Nesbø verwacht, zal teleurgesteld worden door het resultaat. Hij heeft af en toe geprobeerd om er een eigen draai of invulling aan te geven, maar dat maakt het nog lang niet vergelijkbaar met zijn eigen werk. Macbeth moet je lezen als een eerbetoon aan Shakespeare, met een hedendaagse knipoog.