Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

De geschiedenis herhaalt zich

Anne Terwisscha 24 juli 2017

De schaduw van de stilte, het vorige avontuur van Bernie Gunther, krijgt nog een staartje in Pruisisch Blauw. Gunther krijgt van Erich Mielke, hoofd van de Oost-Duitse Stasi, de opdracht om één van de betrokkenen te vermoorden. ‘Ja, is goed. Doe ik,’ zegt Gunther, om vervolgens op de vlucht te slaan. Mielke had dat natuurlijk voorzien en zet Friedrich Korsch op zijn spoor. Gunther kent Korsch nog van 17 jaar geleden. In 1939 was Korsch de assistent van Gunther toen hij een moord moest oplossen op de Berghof, het buitenverblijf van Adolf Hitler. Een week voor Hitler daar zijn vijftigste verjaardag zou vieren, werd er op het balkon een man vermoord. Gunther werd enorm onder druk gezet om deze zaak tot een goed einde te brengen. De ervaring die Korsch uit deze zaak heeft opgedaan, helpt hem om 17 jaar later de jacht op Gunther in te zetten.

Net als in de andere boeken over Bernie Gunther, heeft Philip Kerr ook ditmaal meerdere verhalen met elkaar verweven: de moord op de Berghof in 1939 en de vlucht van Gunther in 1956. Wat er in 1939 is gebeurd, beslaat het grootste deel van het boek. Pruisisch Blauw is het twaalfde deel in de serie rondom de onkreukbare commissaris, die vasthoudt aan zijn eigen rechtschapen principes.

‘Jij bent de jager in het sprookje. Als de boze koningin jou zou opdragen om Sneeuwwitje mee te nemen naar het bos en haar hart uit het lichaam te snijden, zou je haar laten gaan en het hart van een varken mee naar huis nemen in een mooie doos met een lint eromheen.’


Dat krijgt Gunther van één van de personages te horen. Ook anderen confronteren hem met zijn integriteit die zwaar op de proef wordt gesteld tijdens het opkomende nazisme in Duitsland. Dat gebeurt op regelmatige basis. Zo vaak zelfs, dat Kerr nog moet uitkijken dat zijn held niet zo smetteloos wordt, dat hij iedereen ‘zum Kotzen’ de strot uitkomt.

Kerr heeft weer veel onderzoek verricht voor zijn boek, wat de geloofwaardigheid erg vergroot, ook al is het allemaal fictie. Er komen praktisch meer personen in het boek voor die echt hebben bestaan, dan fictieve personages. Achterin het boek is voor de geïnteresseerden een hele lijst met die personen opgenomen, inclusief hoe het hen vergaan is, voor zover bekend.

De geschiedenis herhaalt zich, blijkt op het eind van het boek, waar Kerr de verhaallijnen naadloos op elkaar aansluit. Niet alleen de geschiedenis herhaalt zich, maar Philip Kerr ook met zijn manier van schrijven. Maar dat doet hij iedere keer met zo’n variatie op het thema, dat het lezen een genoegen blijft.

1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Anne Terwisscha

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.