Slow read: opgroeien in 'de Pijp'

Harold Hamersma, ook wel de Johan Cruijff van de wijn genoemd (maar aardiger), is journalist en een Nederlandse auteur. Hij heeft meerdere succesvolle boeken geschreven over wijn en is in 2012 uitgeroepen tot meest invloedrijke Nederlander op wijngebied. Ook ontving hij een oeuvre-award van The Wine and Food Association. Tijdens een radio-interview wordt Hamersma gevraagd waar Onder de rook van de Heineken over gaat. Hij antwoordt gekscherend:

'Na 30 boeken over wijn vond ik het eens tijd voor een biertje worden.'

Dat het boek niet over bier gaat, blijkt wel uit de ondertitel: 'een jeugd in de Pijp'. Na dertig jaar in 'Duur-Zuid' te hebben gewoond, is Hamersma weer terug in zijn geliefde buurt. Tegenwoordig woont hij samen met zijn vrouw op de Ruysdaelkade. Nu hij weer dagelijks door de straten loopt die hij zo goed kent uit zijn jeugd, komen de herinneringen aan de buurt naar boven, die hij in dit boek heeft gebundeld.

Het verhaal bevat 25 hoofdstukken van gemiddeld 8 pagina's, die nagenoeg allemaal een titel hebben die verwijst naar een straat in de Pijp. Het merendeel van het verhaal speelt zich af in de eerste veertien jaren van het leven van Hamersma: van 1956 tot en met 1970. Hij vertelt over de avonturen die hij beleefd met zijn vriendjes in de buurt, de verhouding met zijn vader, moeder en broertje, de eerste auto's in de straat en de komst van de televisie. Tegelijkertijd met het beschrijven van deze herinneringen merkt Hamersma op hoe de buurt tegenwoordig is veranderd. Waar eerst bakker Paradijs zat, zit nu een pizzeria, het melkboertje is Japans geworden en waar eerst zijn vriend Gerrie op tweehoog woonde, zit nu een drukbezocht restaurant, de Avocado Show.

Het boek doet denken aan slow-tv, een slow-read in dit geval dus, dat steeds meer aan populariteit wint. In een tijd waarin alles heel snel gaat, hebben mensen behoefte aan iets dat rust biedt. Daar leent dit verhaal zich uitstekend voor. Het boek bestaat eigenlijk niet uit één geheel, maar uit 25 korte verhalen die gaan over de herinneringen van Hamersma aan zijn buurt en de personen die daar wonen. Je kunt de hoofdstukken afzonderlijk lezen, zonder dat je informatie uit voorgaande tekst mist. De schrijfstijl is toegankelijk en bevat de nodige humor. Een verhaal waarin de omgeving zo gedetailleerd wordt beschreven, heeft dat ook wel nodig.

Iedere dag een hoofdstuk is best aardig om te lezen, maar toch ben je als lezer wel op zoek naar een soort leidraad. Door het gebrek hieraan nodigt het verhaal niet uit tot verder lezen en word je niet nieuwsgierig naar de volgende gebeurtenis. Wanneer je in dezelfde periode als Hamersma bent opgegroeid, zul je wellicht aspecten van zijn verhaal herkennen, waardoor je eigen herinneringen worden getriggerd. Ook wanneer je zelf regelmatig de Pijp bezoekt, of hebt bezocht, zal het boek een feest der herkenning zijn en daardoor leuk om te lezen. Voor lezers die niet onder de voornoemde categorieën vallen, is het verhaal traag en wat oppervlakkig, waardoor deze groep weinig met het boek zal hebben.