Waartoe Pearl Harbor leidde ...

Ceders in de sneeuw van David Guterson was voor mij een onbekende klassieker tot ik de interessante aanbeveling las op de boekenkalender 2018 van Lidewijde Paris, waarvoor dank.

Het is even wennen aan de breedvoerige en gedetailleerde schrijfstijl en aan de vele namen en personages. Guterson gebruikt veel woorden om zijn punt te maken, al is zijn traagheid niet vervelend, integendeel. Het ontbreken van een geordende chronologische volgorde maakt het er ook niet makkelijk op. Maar hoe mooi en stijlvol komen alle verhaallijnen langzaam maar zeker dichter bij elkaar in de wirwar van deze ontbrekende chronologische volgorde.

De rechtbankscènes waarin een Amerikaanse Japanner van moord wordt beschuldigd zijn onovertroffen en leiden onverbiddelijk naar een geniale apotheose. Verrassend, subliem en tot in detail uitgekiend! Guterson maakt schrijnend duidelijk hoe de Amerikaanse Japanners na Pearl Harbor als outcast worden behandeld en uiteindelijk in interneringskampen belanden. Wat een triestheid voor deze mensen om te willen/moeten vechten tegen het land waar oorspronkelijk hun roots liggen. Maar ondanks deze tegenslagen en in het besef te worden gebruikt, blijven ze zich meer Amerikaan dan Japanner voelen, omdat ze niet anders kunnen, omdat ze in feite Amerikaan zijn.

Ceders in de sneeuw is geen typische misdaadroman, laat staan een whodunit zoals op de cover staat. Wel biedt de plotlijn van de moord op een Amerikaanse visser een mooie spanningsboog. Het verhaal behelst echter veel meer dan dat. Het is een interessant stuk historie rond Pearl Harbor en de schokkende Japanse verrassingsaanval in december 1941 die onmiddellijk leidde tot de Amerikaanse betrokkenheid in de Tweede Wereldoorlog. Guterson weet uitstekend hoe hij de gebeurtenissen moet verwerken in deze literaire, psychologisch en ook persoonlijk getinte roman, met zoals gezegd een vleugje spanning middels de rechtbankscènes.

Heel soms heb je heimwee naar een boek als je het uit hebt. Ceders in de sneeuw mag aansluiten bij dit selectieve clubje. Dus lezen deze prachtroman die ruimhartig de volle mep aan sterren verdient. Guterson ontving van een jury van collega-schrijvers de prestigieuze PEN/Faulkner Award. Geheel terecht.