Verpletterende persiflage op het management
Dubieuze, psychologische rollenspelen zijn niet nieuw. Denkt u bijvoorbeeld aan het beruchte gevangenisexperiment van Zimbardo (1971) of Milgrams gedragstudie van gehoorzaamheid met de vermeende toediening van elektrische schokken (1963). Wellicht interesseerde Pierre Lemaître zich al voor dit soort experimenten, maar zijn directe inspiratie voor Rollenspel vloeit voort uit een aanstootgevende gijzelingsaffaire bij France Télévisions in oktober 2005, waarbij het kader de werknemers op hun loyaliteit testte. Lemaîtres motivatie is echter niet zo belangrijk, het verhaal is zo goed als het is. De doorgewinterde thrillerlezer zal namelijk genieten van deze verpletterende, hoogst bizarre en zwartgallige persiflage op werkloosheid en de macht van managers.
De 57-jarige Alain Delambre, ex-humanresourcesmanager, is sinds vier jaar werkloos. Voor een hongerloontje sorteert hij dozen in een fabriek, drie uur per dag. De armoedegrens al voorbij, staat het water hem en zijn vrouw tot aan de lippen. Als uitgestotenen van de economische maatschappij heeft hun sociale leven het nulpunt bereikt. Midden in deze uitzichtloze situatie reageert Alain op een advertentie voor een betrekking als HR-assistent. Tot zijn verbazing hoort hij als oudere bij het handjevol laatste kandidaten. De adder onder het gras is dat het bedrijf twee vliegen in één klap wil slaan. Tijdens een gesimuleerde gijzeling op de werkplek moeten de HR-kandidaten vijf onwetende topfunctionarissen van het bedrijf op hun moed, stressbestendigheid en trouw beoordelen. Op hun beurt worden de HR-kandidaten door de directie getest op hun capaciteit dit rollenspel achter de coulissen te beïnvloeden c.q. de zwakke en sterke punten van de gegijzelden onder extreme druk bloot te leggen. Nietsontziend en immoreel, maar dat is Alain toevallig ook. Volgens beproefde managementtechnieken bepaalt hij inventief zijn eigen strategie. Voordat de gijzeling begint, is Alain tot in detail op de hoogte van de opdrachtgevers, hun vijf te gijzelen topfunctionarissen en de psychologische stadia die gegijzelden doorlopen.
Rollenspel doet denken aan een moderne versie van het david-en-goliathverhaal, de zwakke tegenover de sterke. Je kunt veel van de op ramkoers liggende Alain vinden, maar gebrek aan moed valt hem niet te verwijten. Je voelt zijn vertwijfeling, maar ook zijn diepe motivatiedrang om terug te keren in de ratrace van de almachtige werkmaatschappij. Voor dit doel is alles geoorloofd. De wijze waarop Alain zijn eigen verdorvenheid keer op keer met enige zelfspot naar de lezer toe verdedigt, getuigt van uitstekend psychologisch inzicht van de auteur.
Lemaître vertelt adembenemend. Moeiteloos prikt hij door de karakters van de machtige bazen heen en markeert hij feilloos de arrogantie van de werkende klasse en het meedogenloze spel dat managers met hun aangeleerde managementtechnieken beoefenen. Maar Lemaître toont ons ook de keerzijden: menselijke zwakte, mentale opdonders, verdriet en ontvankelijkheid. Alles afgeroomd met een vleugje wrange humor. De allergrootste verdienste zit hem echter in de magistrale plotwendingen. Iedere stap van Alain verrast je en elk deel van het in drieën opgesplitste verhaal eindigt met een cliffhanger. Aan het einde van het eerste deel ontkom je niet aan een licht gevoel van teleurstelling. U kunt gerust zijn, dit duurt slechts een luttele pagina en verandert dan in een gevoel van verrukking vanwege de briljant gevonden ommezwaai in deel twee. Chapeau! Er is maar één conclusie mogelijk: Pierre Lemaître won geheel terecht de Europese thrillerprijs 'Prix du Polar Européen'!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anneke Gieling
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
