Grijs België

Het dienstmeisje van Degrelle beschrijft het waargebeurde verhaal van Hannah Nadel en hoe zij als Joods meisje in België de Tweede Wereldoorlog overleefde. Simone Korkus is journalist en correspondent in Israël en heeft altijd al een fascinatie voor de oorlog gehad. Toen ze over dit verhaal hoorde was haar nieuwsgierigheid dan ook gewekt. Hannah Nadel leefde nog en woonde in Israël tijdens het schrijven van dit boek.  

Hannah Nadel woont ten tijde van de oorlog met haar ouders in België. Voor de oorlog heeft het gezin vele woonplaatsen gekend en uiteindelijk een thuishaven gevonden in Brussel. Haar ouders hebben meerdere kinderen verloren, waaronder het tweelingbroertje van Hannah dat na een tragisch ongeluk overlijdt. Hannah is de enige overgebleven dochter van het gezin en de oogappel van haar ouders. Deels is het verhaal van Hannah en haar ouders zoals vele oorlogsverhalen die we kennen. Een inval van de Duitsers waar ze ternauwernood ontsnappen en een grote liefde die zomaar ineens verdwijnt. Een vader die vermoedelijk in het verzet werkt, al is hier nooit bewijs voor geweest. Uiteindelijk het besluit om huis en haard te verlaten voor een werkplek of onderduikadres om veilig de oorlog door te komen.  

Dit is waar het verhaal bijzonder wordt. Hannah gaat samen met haar nichtje op pad om werk te zoeken als dienstmeisje op het platteland. Het leek haar en haar moeder, die achterblijft in de stad, veiliger om ver van de stad te verblijven. Vader was inmiddels opgepakt en het was niet helemaal duidelijk waar hij was. Totaal onwetend bellen Hannah en haar nichtje aan bij het huis van de familie Cornet, het gezin van de zus van Guido Degrelle. Degrelle was dé collaborateur van België en de grootste angst van Belgische Joden in die tijd. Bizar genoeg worden de meisjes aangenomen door mevrouw Cornet en mogen ze in het enorme landhuis verblijven. Het blijkt dat meneer en mevrouw Cornet de ideologie van Degrelle niet delen. Op deze manier redden ze het leven van Hannah, haar nichtje en uiteindelijk ook haar moeder.  

Het verhaal van Hannah gaat verder en we lezen in Het dienstmeisje van Degrelle ook het heldhaftige verhaal van Hannah’s vader en dat van de familie Cornet. Simone Korkus heeft het volledige levenspad van Hannah en de families onderzocht en nagelopen. Zo kwam zij tot bijzondere ontdekkingen. De vragen die tijdens dit verhaal vooral opduiken zijn; waarom nam de familie Cornet twee Joodse meisjes in huis en waarom hebben zij hier nooit erkenning voor gekregen? Ook de vader van Hannah heeft zijn verhaal nooit verteld. Waarom is dit alles zo in de vergetelheid geraakt? Korkus probeert zoveel mogelijk levende familieleden op te zoeken en dit boven water te krijgen. Wat ze ontdekt is zowel treurig als hoopvol. Het zegt veel over het ‘grijze’ verleden van België ten tijde van de oorlog. Er zat vaak een dunne lijn tussen goed of slecht en deze was niet altijd zichtbaar.  

Naast een verhaal vertelt Simone Korkus ons dus nog veel meer. Haar enorme kennis over de Tweede Wereldoorlog draagt enorm bij aan het begrijpen van bepaalde gebeurtenissen. Hoewel het boek enigszins traag op gang komt, heb je de hoeveelheid feiten en gebeurtenissen die in het begin van het boek verteld worden misschien wel nodig om de rest van het boek te kunnen begrijpen. Er wordt weinig spanning in het verhaal gebracht waardoor het boek soms taai is om doorheen te komen. Toch is het zeer interessant om eens een boek te lezen over België in oorlogstijd, waar veel minder verhalen over bekend zijn in vergelijking met Nederland. Al met al heeft Korkus een mooi stukje journalistiek laten zien. Het meisje van Degrelle is geen boek dat je in één ruk uitleest, maar het is een waargebeurd verhaal dat verteld moest worden.