Plot begraven onder biologie- feiten en metaforen

‘Er waren zoveel verhalen, soorten en verklaringen maar uiteindelijk was het me toch vooral te doen om de lacunes, de witregels. Uit mijn cijfertekening kwam de wateraap. Mijn tussenvorm.’

‘De wateraap’ is het debuut van schrijfster en biologe Mariken Heitman, waarin haar passies voor woordkunst en de planten- en dierenwereld samenkomen.

In de kern gaat dit verhaal over een begin twintiger die zich begeeft in het niemandsland tussen kind en volwassene en man en vrouw. Een interessant gegeven, wat in mijn beleving helaas niet goed uit de verf komt. Af en toe verschijnt er een zin die daar betrekking tot heeft, maar veel meer niet.

Het verhaal beleefde ik tijdens het lezen vaak als het lezen van een biologieboek. Ik zocht naar een verhaallijn als houvast door alle, vaak niet te volgen en onlogische, metaforen en biologische feiten. De boodschap die de auteur wil overbrengen -de zoektocht naar (gender)identiteit- raakt ondergesneeuwd en dat vind ik zonde. De passie van de auteur voor de natuur komt duidelijk naar voren, maar op een manier die afbreuk doet aan het plot. Inleven in de hoofdpersoon vond ik erg lastig omdat ik haar gedachtegangen en associaties vaak niet begreep. Aan het grootste gedeelte van het boek kon ik geen touw vastknopen. Hetzelfde gevoel had ik met bepaalde personages, zoals dat van de dichter. De aanvulling die dat personage had in het verhaal werd me niet duidelijk.

Als je dan aan het graven gaat naar het plot kom je erachter dat het nogal sterk wisselt in snelheid. De eerste helft van het boek kroop het plot voor mijn gevoel erg langzaam, daarna komt er opeens met grote snelheid een liefdesverhaal aan razen, waarna het verhaal weer verder kruipt.

Het concept van dit boek doet me denken aan ‘Diepdiepblauw’ van Nikki Dekker, dat gaat over eenzelfde zoektocht naar identiteit en ook uitgewerkt is in combinatie met dierlijke metaforen. Waar dat in ‘Diepdiepblauw’ met smaak en op begrijpelijke wijze gedaan is, wordt in ‘De wateraap’ naar mijn mening de plank helaas mis geslagen.

‘Ik moest het doen met de kaders die mij toegeworpen werden en ik wilde wel, ik greep mij eraan vast als een drenkeling, maar niets leek te passen.’