Peter Wohlleben slaat de plank mis
Niets dan bewondering voor boswachter Wohlleben en de manier waarop hij de moderne mens bewustzijn heeft bijgebracht, van het leven en de belangrijke functie van bomen. Zijn eersteling Het verborgen leven van bomen werd een bestseller bij het grote publiek en Wohlleben wordt geroemd om zijn 'gewone' taalgebruik; woorden die voor de leek begrijpelijk zijn.
In De geheime band tussen mens en natuur probeert hij dezelfde formule te hanteren, maar helaas is de samenhang ver te zoeken. Alleen al met de ondertitel 'Over de hartslag van bomen, onze zeven zintuigen en de vraag of planten bewustzijn hebben' heeft de lezer meer thema’s te pakken. Het boek bestaat verder uit maar liefst eenendertig hoofdstukken, wat het nog minder leesbaar maakt.
Bovendien zitten er een paar fikse fouten in, zoals 'Of misschien al vier miljoen jaar geleden de eerste door mensen aangestoken vuren oplaaiden is wetenschappelijk omstreden; […].' Deze uitspraak is zelfs onjuist: volgens de laatste stand van zaken is het archeologische bewijs voor de eerste gevonden vuurplaats ongeveer 1,6 miljoen jaar geleden (bron).
In principe begint De geheime band tussen mens en natuur veelbelovend: de mens tegenover de natuur in tegenstelling tot de mens mét de natuur.
'Aan de ene kant heb je de mens en aan de andere kant de natuur; aan de ene kant heb je een wezen met verstand, en aan de andere een heel slim in elkaar gezet, maar haast mechanisch systeem zonder ziel.'
Om dat onderscheid te slechten probeert Wohlleben argumenten te vinden die moeten bewijzen dat de mens onderdeel uitmaakt van de natuur. Hij laat zich echter verleiden door zijn frustratie over de omgang met de natuur in het algemeen (en bomen en planten in het bijzonder), waardoor het boek meer op een pamflet lijkt, een aanklacht tegen beleidsmakers en bosbeheer, dan op een informatief boek over een geheime band tussen mens en natuur.
In de eerste zes hoofdstukken behandelt hij de menselijke zintuigen, maar aan het zevende zintuig uit de ondertitel wijdt de schrijver slechts een paar alinea’s. Dat neemt niet weg dat Wohlleben best interessante dingen weet te vermelden. Wanneer het over bomen en planten gaat, is hij veel deskundiger. Zoals in het hoofdstuk over de hartslag van bomen weet hij de kennis die hij heeft opgedaan bij wetenschappers goed over te brengen. Wie denkt hierbij niet onmiddellijk aan de Ents in The Lord of the Rings met hun zeer langzame levensstijl?
Alles bij elkaar is de boodschap die Wohlleben de lezer wil meegeven wel duidelijk: de mens heeft nog steeds alle eigenschappen die nodig zijn om zich aan te passen aan het leven in de natuur, er is alleen training nodig om deze eigenschappen nieuw leven in te blazen. De weg terug is echter lastig.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Annette Jongen
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
