Lichtjes in glas gevangen

Melanie Dobson is vooral bekend om haar historische romans, waarin ze romantiek en spanning goed in balans weet te brengen met waargebeurde feiten. Het mooie aan haar verhalen is hoe ze haar eigen geloof in God weet door te laten sijpelen in haar personages. Dobson streeft ernaar om haar research zo grondig mogelijk te doen. Voor Een kamer vol lichtjes is ze dan ook naar Nederland afgereisd en heeft ze fictie en historie kundig met vervlochten, waardoor het niet alleen een aangrijpend verhaal wordt, maar ook een belangrijk stuk geschiedschrijving van een tijd die we nooit mogen vergeten.

Het noodlot drijft Ava Drake in de armen van haar echte familie: de zeer welgestelde familie Kingston, die bekend staan om hun hulp bij de wederopbouw van Europa na de oorlog. Hoewel haar oma Ava liefdevol ontvangt, ziet de rest van de familie haar als bedreiging voor hun erfenis. Tot Ava iets ontdekt over het verleden van haar opa wat voorgoed het beeld van de Kingstons aan scherven kan slaan.

Anneliese Linden wordt door het uitbreken van de oorlog gescheiden van haar geliefde. Zij gaat met haar zoontje terug naar Amsterdam, haar partner gaat naar New York. Als dochter van een bankier heeft Anneliese bepaalde privileges die andere Joden niet hebben. Langzaam maar zeker begint ze echter het ware gezicht van de Tweede Wereldoorlog te zien. In haar poging zoveel mogelijk kinderen te redden van deportatie, raakt ze alles kwijt waarin ze ooit had geloofd.

Dobson maakt gebruik van twee verhaallijnen rondom drie sterke vrouwen. Het verhaal van Ava is verteld in de eerste persoon en speelt zich af in het heden. Ze is een krachtige, maar onzekere vrouw die zoekt naar haar bestemming, iets wat ze pas kan vinden als ze weet waar ze vandaan komt. In de andere verhaallijn vervullen Josie en Anneliese de rol van anonieme vrouwen wiens acties allesbepalend zijn geweest voor zeshonderd Joodse kinderen. Ze delen hun verhaal met mensen zoals Walter Süskind, Henriëtte Pimentel en Johan van Hulst, een verzetsstrijder die overleed vlak voor Dobson Nederland bezocht voor research.

Beide verhalen starten vlak voor het begin van een grote gebeurtenis en introduceren op deze manier de personages en hun omgeving. Dit zorgt voor een trage start, en zonder kennis te hebben van de achterflap is het lastig grip krijgen op het verhaal. Daarbij wordt de plotlijn van het Nederland in de Tweede Wereldoorlog duidelijk door een Amerikaanse bril bezien, en dat schept toch wat afstand.

Desalniettemin mag duidelijk zijn dat Dobson grondig research heeft gepleegd, en dat maakt Een kamer vol lichtjes tot een zeer bijzonder, aangrijpend verhaal dat niet ongelezen mag blijven. Het verhaalt van een geschiedenis waar steeds meer over bekend wordt en die de Tweede Wereldoorlog – voor zover mogelijk – nog een extra zwarte rand geeft.

‘Ik ben bang dat we voor onze eigen veiligheid allemaal dingen gedaan hebben waarop we niet trots zijn.’

Dat is precies wat Een kamer vol lichtjes laat zien. Het is een boek over hoop, het vinden van de waarheid en mensen die bereid zijn zelf een stap opzij te doen voor een hoger doel. Het is een ontroerend boek, én een om over na te denken, want Dobson toont ook aan met haar hedendaagse verhaallijn dat de geschiedenis zich telkens lijkt te herhalen. Er is veel te leren van de personages, die hun tweede kans durfden te grijpen en deze ten goede wisten te benutten.