De kracht van kunst achter prikkeldraad.
Na het verschijnen van zijn vorige boek ‘De tuinen van Buitenzorg’, dat gaat over het leven van zijn ouders in Celebes (huidige Sulawesi), kreeg hij zoveel informatie toegestuurd van lezers die zichzelf of hun ouders herkenden in het verhaal dat hij het wou verwerken in een nieuw boek. Veel info ging ook over de Japanse interneringskampen in Indonesië waarin buitenlanders, waaronder heel veel Nederlanders, opgesloten werden onder vaak onmenselijke omstandigheden. Dit confronteerde Jan Brokken met het feit dat hij heel weinig wist van wat zijn ouders hadden moeten verduren gedurende die periode. Maar dat hij anderzijds gedurende zijn leven heel vaak werd geconfronteerd met de gevolgen van het kampleven voor zijn ouders en het hele gezin. Trauma’s worden namelijk doorgegeven over generaties heen.
‘De kampschilders’ is opgedeeld in 3 grote delen.
Het eerste deel gaat over het vrouwenkamp in Kampili en het leven dat zijn moeder en zijn twee broertjes er hadden. We maken kennis met de Japanse kampleider en zijn grillen, het harde regime, de gevaren, de honger,… maar ook met heel wat prachtige krachtige vrouwen die ondanks alles hun mannetje staan. En we leren ook Maria Hofker-Rueter kennen, eveneens opgesloten in het kamp. Ze is gehuwd met kunstenaar Willem Hofker, maar ze is zelf ook een begenadigd kunstenaar.
Het tweede deel gaat over het kampleven van Jan Brokkens vader of over wat hij erover te weten is gekomen. En ook hier maken we kennis met enkele kampbewoners en hun persoonlijke verhaal.
Net als in het vrouwenkamp zitten ook hier een aantal kunstenaars opgesloten zoals Willem Hofker en Johan Rudolf Bonnet. Via uitweidingen komt de lezer heel veel te weten over de kunstenaars die zich in de vooroorlogse tijd vestigden in Bali en er woonden en werkten. En hoe ze een aantrekkingskracht hadden op de beau monde van die tijd.
Het derde deel geeft ons een beeld van hoe zijn ouders, Olga en Han, na de bevrijding van de kampen leren leven met wat ze hebben moeten ondergaan. Maar ook hoe het de kampschilders is vergaan.
Het boek bevat meer dan 33 afbeeldingen van werken van de verschillende kunstenaars. Deze zijn steeds gekoppeld aan een verhaal, een hoofdstuk, een persoon die beschreven wordt,... Deze kunstwerken vormen een heel belangrijk onderdeel dat een enorme meerwaarde biedt voor de lezer. Zo krijg je een nog betere inkijk in wat er beschreven wordt.
Er is voor mij een opvallend verschil te merken in de schrijfstijl tussen het eerste en de twee laatste delen. Het eerste deel is eerder verhalend, met veel minder uitweidingen en zijlijnen dan het tweede en derde deel. De twee laatste delen zijn overladen met informatie en dit maakt het lezen soms wat minder ontspannend. Ondanks het feit dat er heel wat info in de hoofdstukken vervat zit en er veel verschillende personen aan bod komen vormt dit alles toch een geheel.
Jan Brokken slaagt erin om in een niet-complexe taal een pijnlijk verhaal te vertellen binnen een verzachtend kader van kunst. De kunst vormde voor heel wat mensen een lichtpuntje, een houvast, een bron van hoop. En ik denk dat dat niet alleen geldt voor de geïnterneerden in de Jappenkampen die in dit boek aan bod kwamen.
Het boek heeft me, als Vlaamse, geconfronteerd met een stuk Nederlandse geschiedenis waar ik geen weet van had.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Juf Annick
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
