Herkenbaar maar toch nieuw
In alles wat Verbogt schrijft keert hij terug naar het verleden om te zien wat ervan over is gebleven. Hij is in staat om een melancholische liefdesroman te schrijven zonder in sentimentaliteit te vervallen. Meestal vermoed je ook een autobiografische achtergrond.
‘Hoe alles moest beginnen’ heeft de vertrouwde Verbogt-kenmerken: de roman gaat over de vluchtigheid, de onbereikbaarheid van geluk, over het verlangen naar liefde, over heimwee en weemoed, over de verloren jeugd.
Het is het verhaal van de oudere Thomas – het alter ego van de schrijver? – die op zijn leven en op de jarenlange relatie met Licia terugkijkt. In vier delen, vier levensfases, beschrijft hij wat Licia voor hem betekent, hoe hun relatie zich ontwikkelt.
Het eerste deel, gesitueerd in 1958, is zoals een dromerige idylle. Thomas ontmoet zijn overbuurmeisje Licia en “alles begint”. Ze brengen hun kindertijd samen door en beleven deze in een geheel eigen fantasiewereld. Ze zijn alleen met zichzelf bezig. De geheimzinnige volwassenen bevinden zich ergens buiten hun eigen leefwereld. Steeds is de terugblikkende oude Thomas er wel die probeert zijn herinneringen een plaats te geven.
“Ik zie ons vaak terug, in die dagen. Het is ruim een halve eeuw later, volle, overvolle jaren waarvan veel minder overbleef dan ik dacht. Ik zit te mijmeren in de namiddag, het beste tijdstip van de dag, ik drink een glas wijn, Stella speelt in de achterkamer piano, ik voel mijn leven om me heen als iets wat me beschermt, wat verder nooit zo is, alleen soms op namiddagen, ik hoef niet eens mijn ogen te sluiten, we lopen door onze oude buurt, Licia en ik, we zijn zes of acht of twaalf, het laatste jaar van de lagere school, ons laatste gezamenlijke jaar in onze kindertijd, waarna zij vertrok, met haar vader naar zijn nieuwe vrouw.”
Allemaal zoete, soms pijnlijke herinneringen in één zin.
Dat dit een broos verbond is, blijkt als Licia op haar twaalfde naar Italië verhuist. Thomas is wanhopig maar blijft van een ding overtuigd. Op een dag leven Licia en hij als man en vrouw samen.
Op zijn eenentwintigste bezoekt Thomas Licia in Italië.
“Een dichte mist van hitte – daaruit doemt ze op, nee, daarin verschijnt ze, langzaam alsof ze opnieuw haar entrée in mijn leven wil maken, na een pauze van acht jaar, waarin we in golven ouder werden, ouder en anders, en uiteindelijk begonnen aan wat nog niet zo lang geleden later werd genoemd.”
Hij is blijven hangen in het pijnlijke afscheid van Licia. Zijn leven zonder haar gaat grotendeels aan hem voorbij. Hij blijft terugverlangen naar zijn jeugd en de twee-eenheid die ze toen vormden. Licia’s leven daarentegen is wel voortgegaan.
In 1992, als Thomas bijna veertig is, ziet hij Licia op televisie in een verontrustend verslag. Hij springt in de auto om haar in Keulen op te zoeken.
“Misschien is het onzin, maar ik wil het denken, waarschijnlijk omdat ik zo verlang naar een nieuw begin van alles, maar niets kan er opnieuw beginnen, niets. Zo is het leven, het maakt ons alleen maar ouder en anders dan we daarvoor waren. Nergens is opnieuw mee te beginnen. Alles begint maar één keer.”
Tijdens deze levensfase komen de twee hoofdpersonages los van elkaar. Vooral Licia heeft – onafhankelijk van Thomas – een eigen leven opgebouwd. Voor Thomas bestaat nog steeds die band uit het gezamenlijke verleden, maar is er ook de nood aan een eigen leven.
“Er moet een nieuw verzonnen leven komen dat alleen van mij is, maar ik moet er eerst voor zorgen dat ik in een andere tijd verzeild raak en in een andere omgeving, een nieuwe ruimte om me heen.”
Op zijn drieënzestigste ontmoet Thomas Licia voor de laatste keer. Dan heeft hij een manier van omgaan met haar gevonden en heeft ook hij een zelfstandig leven.
Ze zijn zich allebei bewust van een levenslange zielsverbondenheid, maar een hechte vriendschap is het eigenlijk ook niet, laat staan een liefdesrelatie. Wanneer ze allebei de kans krijgen om een kijkje te nemen in hun ouderlijk huis, lopen heden en verleden door elkaar heen. Hier geeft Verbogt zijn lezers misschien wel het meest wezenlijke mee. Al groeiende en ouder wordend, terwijl je afscheid moet nemen van geliefden, kom je langzaam tot het inzicht dat alles wat je meemaakt ergens toe dient.
“Misschien wilden we dat echt wel”, zegt ze, “het begin van het leven zelf bepalen. Misschien dachten we dat we dat konden, ook al had het leven het ook al zelf voor ons gedaan, niet namens ons overigens.”
Niets in wat Thomas Verbogt in ‘Hoe alles moest beginnen’ vertelt, is spectaculair, schokkend, buitengewoon, speciaal bedoeld om aandacht te trekken, behalve dan misschien de climax. Integendeel, wat hij beschrijft is vaak herkenbaar en gaat over de melancholie van de verloren jeugd, over weemoed, over de levensloop. De roman staat vol mooie mijmeringen, over het leven, over heden en verleden, over herinneringen, over droom en werkelijkheid, over onbereikbare liefde. Hij schetst een gevoelige wereld vol sentimenten, aanvechtingen, twijfels en weet zijn lezers hiermee te ontroeren. Hij schaamt zich niet voor zijn emoties en vraagt ook de lezer om zijn boek zonder schroom te lezen. Verbogt spelt niet alles uit. Zijn stijl is er een van suggestie. Hij laat zijn lezer de ruimte om zelf dingen in te vullen.
Veel is vertrouwd, hetzelfde als je een Verbogt leest. En toch schept hij altijd opnieuw een nieuw verhaal met nieuwe zinnen voor bekende gebeurtenissen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Annick Van Ravensteyn
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
