The great Cazalet soap

Het derde deel van de Cazalet-kronieken, ‘Verwarring’ vertelt vooral de wederwaardigheden van de jongere generatie van de Cazalets: Louise, Polly en Clary.

Het boek opent met een veelbelovende dramatische scène: Polly die het op zich neemt om haar moeders spullen na diens overlijden op te ruimen. Ze staat er gelukkig niet alleen voor. Ook Clary mist haar ouders en woont samen met haar op de bovenverdieping van Polly’s ouderlijke huis.
De andere jongedame van de familie, Louise, heeft zich resoluut in het huwelijk gestort met een officier van de luchtmacht. Ze heeft een schoonmoeder die op zijn zachtst gezegd een speciale band met haar zoon heeft en die Louise het leven niet gemakkelijk maakt.
Als Polly en Clary plannen hebben om naar Londen te verhuizen trekken ze bij Louise in. Haar echtgenoot is immers voortdurend op missie en ze kan haar draai alleen in huis maar moeilijk vinden. Haar idyllische, romantische dromen over het huwelijksleven zijn snel vervlogen. Helemaal als ze zwanger achterblijft en ook niet voor het moederschap in de wieg gelegd lijkt te zijn.
Voor deze jonge vrouwen brengt de oorlog geen avontuur, alleen maar onzekerheid, angst, verveling, zorgen en verdriet. Er is het levensmiddelentekort met de bonnenboekjes en de lange wachtrijen, er zijn de bombardementen en de verduisteringsmaatregelen en er is natuurlijk het grote verlies aan mensenlevens.
De rest van de familie – de baronie met de generaal, Rachel, Villy en Edward, Zoë, Hugh en de kleintjes die nog niet naar school gaan of thuisonderwijs van juffrouw Milliment krijgen en het overige huispersoneel – wonen nog steeds op het grote vakantiedomein Home Place. En ook van hen krijg je, als lezer, nieuws. De relatie tussen Rachel en Sid lijkt vastgeroest in een platonische vriendschap tot groot verdriet van Sid, die hunkert naar seksuele intimiteit. Edward heeft nog steeds een buitenechtelijke verhouding, Zoë zoekt haar geluk bij een Amerikaanse oorlogsreporter, Hugh probeert na het overlijden van zijn vrouw overeind te krabbelen. Eén gegeven is dat verwarring als een rode draad met het verhaal van ieder lid van de familie verweven is en dat deze verwarring op velerlei vlakken speelt. Zelfs de lezer wordt door de, door Howard gehanteerde, verteltechnieken in verwarring gehouden.
Gans de familie, behalve Clary, heeft de hoop opgegeven om Rupert nog levend terug te zien. Tot de lezer op de laatste bladzijden van het boek geconfronteerd wordt met een geheimzinnige man.

De schrijfstijl in ‘Verwarring’ is veranderd ten opzichte van de twee andere boeken. De uitvoerige, poëtische beschrijvingen en de schilderachtige uitweidingen blijven achterwege. Er is meer aandacht voor de dialogen en de schrijfstijl is meer to the point.
Ook inhoudelijk zijn er verschuivingen. In dit boek zijn de acties, de gebeurtenissen, het drama belangrijk. Het soap-gehalte van de verhalen is hoog, zeker in vergelijking met de andere twee boeken. Het gaat veelal over de romantische relaties en die liefdesaffaires zijn ook nog eens overwegend overspelig. Het kan ietwat een teleurstelling betekenen voor de lezer die juist Howards verteltechnieken uit de twee eerste boeken gewaardeerd heeft. Je mist de ‘kleine’ verhalen over het dagdagelijkse leven in die oorlogsdagen. Howard besteedt daar in dit boek weinig aandacht aan. Ze vertelt enkel over de creativiteit die nodig was bij het bereiden van maaltijden, om kleding te krijgen.
De auteur probeert haar lezers bij het verhaal te betrekken en de gevoelens van de personages invoelbaar te maken aan de hand van perspectiefwisselingen. Ieder karakter krijgt zijn eigen stem. Vooral Clary’s stem die doorheen haar dagboek wordt verwoord is een goede vondst.

Op de laatste bladzijden verbindt de schrijfster de drie boeken met elkaar. Er komen ernstige vragen en items aan bod en het soap-gehalte wordt verlaagd. Vragen over wat de toekomst na de oorlog zal brengen vertragen het verhaal weer en we ontdekken weer flarden van het mooie, langzame, poëtische taalgebruik.
Dit is genoeg om je opnieuw reikhalzend te doen uitkijken naar de vertaling van het vierde boek van de Cazalet-kronieken: ‘Bevrijding’.