Vreemd, maar blijft je bij

Franz Kafka's 'Het Proces' is een klassieker genoemd. Deze eretitel verdient dit vreemde werk echter niet. Kafka heeft geen bijzonder mooie schrijfstijl of een verrassend plot, de karakters worden amper uitgewerkt en de lezen blijft met meer vragen achter dan dat er beantwoord zijn. Wie is bijvoorbeeld K.? Zou de schrijver daarmee stiekem naar zichzelf refereren? Waarom werd hij aangeklaagd? Waarom veranderde ineens zijn gemoedstoestand en raakte hij in paniek om het proces, in plaats van het allemaal als onzinnig te blijven benaderen? Dit zijn slechts enkele van de vragen waar Kafka zijn lezers mee achterlaat.

In het nawoord stond dat Kafka alleen tevreden was over het hoofdstuk met de geestelijke; het werk is na zijn dood uitgegeven. Dit is zeker te begrijpen, hoewel het een vreemder hoofdstuk is dan de andere, lijkt het beter doordacht te zijn, er meer energie in gestoken te zijn en leest het gewoon net wat boeiender.
De hoofdstukken lijken een rare verzameling fragmenten uit het leven van K. te zijn, waarbij het vaak onduidelijk is hoeveel tijd er voorbij gaat. De beelden die het boek oproept zijn allemaal donker en sober.

Toch is het een boek dat je bij blijft, wellicht juist omdat er zo veel vragen open staan aan het einde. De vraag is of dat te waarderen is in een boek, misschien tot op zekere hoogte, een hoogte die Kafka in elk geval verre overschrijdt.