Moderne klassieker-potentieel

Britse uitgeverij HarperCollins kocht het debuut van Francesca Gibbons aan als eerste in een serie van drie en publiceert het gelijktijdig in zeven landen: het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland, Italië, Spanje, Brazilië en Polen. Gibbons had het idee voor De schaduwmot al sinds haar kindertijd en nu het boek er daadwerkelijk is, wordt het door de uitgever onthaald als een moderne klassieker. Ook koppelde de uitgeverij Gibbons aan de bekende illustrator Chris Riddell om het fantasierijke boek aan te vullen met prachtig gedetailleerde, paginagrote pentekeningen. Hoge verwachtingen, dus.

Er gebeurt veel in dit eerste deel in de serie ‘Een klok van sterren’. De elfjarige Imogen (stoer, daadkrachtig, snel driftig) volgt een mot op verboden terrein naar een deur in een boom. Ze wordt gevolgd door haar jongere zusje Marie (openhartig, vertrouwend, manipulatief), die per ongeluk de deur achter hen in het slot gooit. Zo komen de zussen in een land terecht waar drie volkeren met elkaar in onmin leven; de lesni (bosbewoners), město (stadsbewoners) en skret (trolachtige bergbewoners).

Het verhaal is al in volle gang als de zusjes erin stappen, en Gibbons weet de informatie goed te doseren. Elke nacht vallen de skret de stad aan, en terwijl Imogen en Marie daarvoor op de vlucht zijn, ontmoeten ze prins Miro. De jongen is blij eindelijk vrienden te hebben en maakt weigeren niet bepaald tot een optie. Het duurt even voordat het verhaal haar vaart weer oppikt, want de zussen blijven enige tijd acclimatiseren in het paleis. Gelukkig doet de schatzoekende oom van Miro, de huidige koning, een huwelijksaanzoek aan de berekenende en zeer ambitieuze Anneshka.

Gibbons bouwt haar verhaal op traditionele verhaal- en sprookjeselementen, soms met een verwijzende knipoog, maar altijd zonder de aandacht af te leiden. Dit verleent De schaduwmot een stevige basis die authentiek aanvoelt, maar Gibbons’ focus blijft onverminderd bij de wereld die ze aan haar eigen fantasie laat ontspruiten. Het boek straalt lef uit; Gibbons vertelt met de overtuiging van een gevestigd kinderboekenauteur en baant haar eigen pad. Daarbij schuwt ze ook de gruwelijke kanten niet, want er wordt aardig op los gemoord. Aan het eind van het boek is het directe probleem opgelost, maar de laatste (als epiloogjes aanvoelende) hoofdstukken laten overduidelijk weten dat er nog veel te gebeuren staat. De lezer zal het boek dan ook dichtslaan in de volle overtuiging dat de zussen binnenkort weer nodig zullen zijn.

De auteur biedt een fijne mix aan personages, die elk goed uitgediept zijn: naast de drie kinderen zijn er ook volwassenen van alle leeftijden in de weer, zowel aan de goede als aan de slechte kant. Daarbij toont ze meer dan eens dat beide kanten zowel hun goede als hun kwalijke eigenschappen hebben. Het enige echt te benoemen minpunt is de leeftijd van Imogen en Marie. Gibbons schrijft beeldend, met veel mooie en bloemrijke zinnen, en laat haar personages ook zo spreken. Daarvoor zijn ze toch net enkele jaartjes te jong. Gezien dit boek is uitgezet voor de 10-12 leeftijd, had Imogen prima 13 of 14 kunnen zijn.

Met een kleine uitzondering voor de gewenningsperiode tussen Miro en de zussen weet Gibbons een rap tempo neer te zetten, dat goed past bij het verhaal. Ze houdt de hele wondere wereld netjes binnen de pagina’s en laat de uitgezette lijnen samenkomen in goed gekozen intervallen doorheen de plot. Met een al even gedurfd einde laat de auteur lezers weten dat inderdaad niets zonder consequentie is; ook in onze wereld is tijd verstreken en zit de politie bovenop de ‘ontvoering’ van de meiden. Met dit gegeven maakt Gibbons vooral de volwassenen zeer nieuwsgierig naar het tweede boek, want dit is nieuw.

Francesca Gibbons heeft met De schaduwmot een boek neergezet dat inderdaad de potentie heeft een moderne klassieker te zijn. Het verhaal is origineel en toch genoeg gegrond in traditie om authentiek aan te voelen, met durf geschreven en waar in vlot tempo een complete wereld wordt gebouwd, waarvan zowel jong als oud kan genieten.