Fijn, maar niets dat zal beklijven

Cees van den Berg was muzikant, muziekrecensent en interviewer voor hij overstapte op het schrijven van kinderboeken. Hij debuteerde in 2016 met Lotje Later, een kinderboek voor 8 jaar en ouder. Het was even wachten op zijn tweede boek, Gevonden, dat dit jaar is verschenen – nu voor tien jaar en ouder. Het boek leest echter zo makkelijk weg dat het prima in dezelfde leeftijdscategorie van 7-9 jaar past als Van den Bergs debuut.

Gevonden draait om Frietje (Frida) en meneer Fritz. Frietje is nogal van het redden van hulpeloze dieren, iets dat haar ouders met veel gezucht toestaan. Op een dag vindt ze een verwarde man op het fietspad, in pantoffels. Hij heeft geen idee wie hij is, dus Frietje volgt haar instinct en neemt hem mee naar huis. Een verwarde opa is echter heel wat anders dan een muis met een geknakte staart of een zwerfpoes vol vlooien. Frietjes ouders besluiten na een korte verbijstering de juiste instanties te bellen, en meneer Fritz mag bij hen blijven logeren tot hij ‘gevonden’ wordt.

Het boek leest vlot door, maar hinkt helaas op te veel gedachten om echt een duidelijk verhaal te vormen. Wil Gevonden laten zien wat er met iemand gebeurt als hij of zij verward raakt? Daarvoor krijgen we niet genoeg inzicht in het proces en worden er te veel oogjes dichtgeknepen voor meneer Fritz om geloofwaardig te blijven. Gaat het om de vriendschap tussen Frietje en meneer Fritz, of de relatie tussen Frietje en haar ouders? Ook op die twee punten wordt het verhaal niet ver genoeg uitgediept, terwijl er toch echt wel wat grondwerk wordt gelegd.

Gevonden bestaat voornamelijk uit opeenvolgende gebeurtenissen, zoals Frietje en meneer Fritz die samen naar doktersafspraken gaan (zonder een ouder of andere verantwoordelijke), of Frietje die meneer Fritz drie dagen kwijtraakt, maar hem daarna toch mag houden van de mevrouw van de instantie Verwarde Personen. Vriendin Agnes verdwijnt en verschijnt naar gelang het verhaal dat wil. Het verhaal stokt daardoor eerder dan het vloeit, waarbij Van den Berg moeite heeft om al zijn uitgezette, mogelijke plotlijntjes binnen boord te houden.

Wanneer meneer Fritz een stukje geheugen terugkrijgt en dit allerlei buitenaardse informatie blijkt te bevatten, weet de auteur zijn balans te vinden. Voor kinderen een grappige mogelijkheid (want, stel je voor, meneer Fritz is écht een alien!), voor volwassenen is de waarheid al snel duidelijk en wordt het gniffelen, want het bezoek aan de boekhandel voor het uitdelen van meneer Fritz’ flyer is een mooie, subtiele manier om schot achter de zaak te zetten. Het is dan ook de ‘boekwinkelmevrouw’ die met het verlossende woord komt.

Gevonden leest vlot en zal voor kinderen voornamelijk een doldwaas avontuur zijn over de verloren meneer Fritz, zonder zich te bekommeren om de geloofwaardigheid van instanties gerund door volwassenen. Het boek schippert tussen optimisme en gekkigheid aan de ene kant, en het ernstiger thema van verwarde ouderen en het opvangsysteem aan de andere, waarbij Van den Berg de ene keer doorslaat naar het eerste, dan weer naar het tweede, zodat beide niet goed uit de verf komen. Een fijn lees- of voorleesboek, maar niets dat zal beklijven om gekoesterd te worden.