Albertine Agnes in een bijrol
In 2022 was het Rampjaar 350 jaar geleden. De poging van Sunny Jansen om een vrouw een rol te geven in het verhaal is te waarderen. Het is ook duidelijk dat zij een rol had in de Friese politiek, maar het blijft vaag hoeveel invloed ze werkelijk had. De onderlinge verhoudingen in Friesland, de standpunten van de facties en de relatie tussen Friesland en de rest van de republiek blijft vaag. En daardoor blijft het onduidelijke op wie zij invloed had en wie haar tegenstrevers waren. Dat zou een boeiend onderdeel van het verhaal zijn geweest. Boeiender dan de verhouding tussen Lodewijk XIV en Karel II. Daarover is al vaak genoeg verteld.
Een voorbeeld: Albertine Agnes kreeg na een jarenlange lobby en patronagewerk in 1675 voor elkaar dat het stadhouderschap van haar zoon Hendrik Casimir erfelijk werd (p.254). Als ik dat lees, vraag ik me af hoe dan en met wie en waarom het besluit in 1675 genomen werd?
Hier en daar vind ik het verhaal over Albertine Agnes' reddersrol gezocht. Als de bisschop van Munster naar het Noorden komt en de bevolking in paniek raakt, is het logisch dat de Staten besluiten gaan nemen. Het is maar de vraag of Albertine Agnes echt zoveel invloed had met haar brief. Willem III vraagt haar om hulp om de staten van Friesland aan zijn kant te krijgen of om manschappen te regelen, maar zet haar net zo makkelijk aan de kant als haar ideeën hem niet uitkomen.
In mis het beleg van Groningen in het verhaal. Samen met Michiel de Ruyter zorgde Rabenhaupt die voor de omslag in het rampjaar. Niemand had verwacht dat hij 'Bommen Berend' zou stoppen en in het begin wilde niemand het eigenlijk geloven. Maar Rabenhaupt was in het rampjaar net zo'n grote held als De Ruyter. De verslagen bisschop trok verder naar Friesland. Ik kan me niet voorstellen dat Albertine Agnes dat niet in de gaten heeft gehouden. Haar man was stadhouder van Groningen geweest. Hun voorletters, de W en de A zijn nog te zien in buxus in het Prinsenhof in deze stad. Heeft ze dezelfde druk die zijn legde op het behoud van het stadhouderschap in Friesland ook in Groningen uitgeoefend? Het blijft uit beeld omdat het boek wat kunstmatig over het redden van Friesland gaat.
Sommige verhaallijnen zijn verbrokkeld of komen heel onverwacht het boek binnen. Als Coevorden gevallen is, komt Albertine Agnes spoorslags terug uit Dietz. Ik heb haar niet zien vertrekken. Hoe lang was ze daar? Had ze dan de dreiging niet zien aankomen? (p 170) Hetzelfde geldt voor de schulden die in het begin van het boek regelmatig besproken worden. Pas helemaal aan het einde van het verhaal, twee generaties verder, komen ze weer terug. Maar de context ontbreekt. Bij wie hadden ze schulden en hoe was de verhouding met het stadhouderlijk inkomen. Juist in de tijd na het overlijden van haar man, toen zijn inkomsten wegvielen, moeten de schulden toch volkomen uit de hand gelopen zijn. Waarom had dat geen consequenties? Hoe kon het dat ze kon blijven lenen en waar leefde ze eigenlijk van? Die vragen worden niet beantwoord.
Albertine Agnes komt zelf niet uit de verf. Ze komt naar voren als een vrouw die belust was op status en macht en daar blijft het bij. Uit het boek blijkt dat er enorm veel brieven zijn van haar hand. Die zouden toch een beeld kunnen geven van haar voorkeuren, de relaties die ze onderhield en haar karakter. Hoe dacht ze over haar vader en haar moeder? Had ze vertrouwelingen? Ik kan het niet opmaken uit dit boek. Albertine Agnes is niet meer dan een schakel (zij het een sterke schakel) in het vestigen van de macht van de Nassaus.
Wat opvalt, zonder dat de schrijfster er diep op in gaat, is de invloed van de vrouwen op het voortbestaan van de dynastie. Vier generaties achtereen zijn zij het die de functies veilig stellen. Dat zou in mijn ogen veel boeiender zijn geweest dan dit lange verhaal over politieke steekspellen, zeeslagen en belegeringen waar hier en daar een rol is weggelegd voor Albertine Agnes en Friesland.
Jammer.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Athena
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumouin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
