Te oud voor haar leeftijd?

Prachtig dat Chiaverini steeds personen uit het verleden oplicht van wie we minder weten. Ada Lovelace verdient absoluut een biografie.

Mooi aan dit boek is dat ieder hoofdstuk begint met een citaat van Ada's vader: Lord Byron. De spanning tussen haar moeder, die haar vader na een jaar huwelijk verliet en het imago van haar vader speelt als een centraal thema door het boek. Alles wat met haar vader te maken heeft, zijn poezie, voorstellingsvermogen, sprookjes.. ze worden door haar moeder bij Ada weggehouden. En daarmee ontkent ze een deel van haar persoonlijkheid. Ook die worsteling komt steeds terug. Ada was een briljant wiskundige. Ze kon zich daarin voldoende uitdrukken, maar het bleef een zoeken naar balans.

De schets van de tijd, de omstandigheden, de maatschappelijke verhoudingen en de omgeving zijn allemaal mooi en boeiend. Een verboden liefdesgeschiedenis met een man van lagere stand, de dwang om te trouwen omdat er een erfgenaam nodig is, het gemak waarmee personeel wordt weggestuurd en de morele dwang uit de Victoriaanse tijd tekenen de verhalen in dit boek.

Centraal in Ada's leven is haar ontmoeting met de 'uitvinder' Charles Babbage, die een rekenmachine heeft ontworpen in een tijd waarin mensen als computers (rekenaars) werden aangeduid. Ada zag meer kansen van de machine dan Babbage. De ontwikkeling ervan was afhankelijk van de bereidheid van sponsoren, maar daarvoor was het nog te vroeg.

De keuze om de historische biografie als een roman te schrijven is een risico, dat hier en daar zichtbaar wordt. Kan een 21e-eeuwse schrijfster zich echt inleven in de geestestoestand van een vrouw die twee eeuwen eerder leefde? Vooral in de jeugdjaren klemt dit soms. Voor een klein kind zijn Ada's gedachten we erg volwassen. Ada is de verstelster, dus haar eigen ontwikkeling speelt ook een rol in het verhaal. Maar het blijft wat gekunsteld.

Ik vond het een goed boek om te lezen, maar ik was teleurgesteld over het gebrek aan wiskundige inhoud. Het is juist dat wat haar van betekenis maakt voor de geschiedenis. Haar noten bij een dictaat over de machine van Babbage worden gezien als het eerste geschreven programma en Ada is daarmee de eerste programmeur van de voorloper van de computer. Na het lezen van dit boek heb ik nog geen beeld van wat dit dan inhield. Ik kan me voorstellen dat de meerderheid van de lezers hier geen belangstelling voor heeft. Voor hen is dit boek zeker een aanrader.

Februari 2024
Athena