Bijzondere vorm

Dit boek heeft een bijzondere vorm. Geen hoofdstukken, paragrafen en alinea’s. Het verhaal is voorzien van foto’s van voornamelijk gebouwen en objecten.
De verteller vertelt ons het verhaal dat Jacques Austerlitz hem heeft verteld. Zijn levensgeschiedenis. Een zoektocht naar de wortels van zijn bestaan. Op bijna elke pagina vind je een of meerdere keren ‘zei Austerlitz’ of zelfs ‘zei Vera, zei Austerlitz’.
Een spel met fictie en werkelijkheid.

Austerlitz is de man die de verteller voor het eerst ontmoet op het station in Antwerpen eind jaren zestig. Een joods vluchtelingenkind dat met de zogenaamde kindertransporten eind jaren dertig aankwam in Londen. Over een bezoek dat hij in de jaren negentig brengt aan Liverpool Street Station lezen we:

“Maar nu herkende ik hem wel, door dat rugzakje, en voor het eerst van mijn leven zo ver ik kon terugdenken herinnerde ik mij mezelf als klein kind, op het moment dat ik begreep dat het in deze wachtruimte moest zijn geweest dat ik meer dan een halve eeuw geleden in Engeland was aangekomen. De toestand waarin ik hierdoor terechtkwam, zei Austerlitz, weet ik, zoals zoveel, niet precies te beschrijven; het was een soort knagende pijn die ik in mezelf voelde, en schaamte en verdriet, of iets heel anders, waarover je niet kunt spreken omdat de woorden ervoor ontbreken, zoals de woorden mij destijds hadden ontbroken toen die twee vreemde mensen op mij afkwamen van wie ik de taal niet verstond.”

Het verhaal belichtte weer een stukje (de kindertransporten naar Groot-Brittannië, Theresienstadt) van de Tweede Wereldoorlog dat ik niet echt kende. Gaandeweg werd het verhaal steeds boeiender. Het einde vond ik echter onbevredigend.