Lezersrecensie
Een zonderlinge familie
52 ‘Zwarte ogen, die tranen vergoten voor mij, geliefde lippen, die ik kuste – het is er geweest, ook ik heb het ervaren, dat zal ik tegen mezelf kunnen zeggen als ik sterf.’
Dit citaat is niet van Gustav von Aschenbach, de hoofdpersoon in De dood in Venetië (uit 1911), maar van Thomas Mann in een van zijn latere dagboeken. De dagboeken uit de jaren 1922 tot 1932 heeft hij verbrand. Mogelijk omdat hij in die jaren verliefd was op de 27-jarige Klaus Heuser, over wie bovenstaand citaat gaat.
Deze familiebiografie begint in 1922, Thomas Mann is dan 47. Getrouwd met Katia en vader van 6 kinderen. Ter referentie, De toverberg publiceerde hij in 1924. In brieven wordt Thomas Mann door Katia en zijn kinderen dan ook aangeduid met de Tovenaar. In dit boek komt hij toch vooral naar voren als koud, eigenwijs en weinig sociaal.
Zoon Klaus schreef al in 1936 in zijn dagboek: Wat zijn wij een zonderlinge familie! Later zullen ze boeken schrijven over ons – niet alleen over individuele leden van de familie.’
Deze biografie is het (zoveelste) bewijs.
De Tweede Wereldoorlog speelt een centrale rol in deze familiegeschiedenis. Golo Mann verbaast zich in 1931 over waarom het nationaalsocialisme onder studenten zoveel aanhang heeft:
69 Volgens hem wordt dat al aangetoond als je de hoofdwerken van de twee tegengestelde politieke richtingen met elkaar vergelijkt: Das Kapital van Karl Marx tegenover Mein Kampf van Hitler. Aan de ene kant ‘een streng wetenschappelijk werk, gedrenkt in de resultaten van de Duitse filosofie en van het hoogste Duitse denkniveau’, schrijft Golo Mann, aan de andere kant een ‘ in een paar maanden neergepend, stilistisch erbarmelijk en theoretisch in hoge mate slordig product van subjectieve ijdelheid’, met de foto van de schrijver op de omslag, ‘met een opgepoetst snorretje en in de pose van een dienstmeisjesidool uit 1900’.
Een paar jaar later, in 1933:
87 Bijna 40.000 mensen zijn in de eerste maanden van de Hitler-dictatuur om politiek redenen Duitsland ontvlucht.
Waaronder dus de familie Mann.
In de 50 pagina’s na de dood van Thomas Mann in 1955 beschrijft Lahme de levens van zijn vrouw en kinderen tot aan de dood van de laatste in 2002. Dat had misschien wat compacter gekund.
Een aanrader deze biografie. Net als De dood in Venetië van Thomas Mann en Mefisto van zijn zoon Klaus. In 2025 ga ik me toch maar eens wagen aan De toverberg!
Dit citaat is niet van Gustav von Aschenbach, de hoofdpersoon in De dood in Venetië (uit 1911), maar van Thomas Mann in een van zijn latere dagboeken. De dagboeken uit de jaren 1922 tot 1932 heeft hij verbrand. Mogelijk omdat hij in die jaren verliefd was op de 27-jarige Klaus Heuser, over wie bovenstaand citaat gaat.
Deze familiebiografie begint in 1922, Thomas Mann is dan 47. Getrouwd met Katia en vader van 6 kinderen. Ter referentie, De toverberg publiceerde hij in 1924. In brieven wordt Thomas Mann door Katia en zijn kinderen dan ook aangeduid met de Tovenaar. In dit boek komt hij toch vooral naar voren als koud, eigenwijs en weinig sociaal.
Zoon Klaus schreef al in 1936 in zijn dagboek: Wat zijn wij een zonderlinge familie! Later zullen ze boeken schrijven over ons – niet alleen over individuele leden van de familie.’
Deze biografie is het (zoveelste) bewijs.
De Tweede Wereldoorlog speelt een centrale rol in deze familiegeschiedenis. Golo Mann verbaast zich in 1931 over waarom het nationaalsocialisme onder studenten zoveel aanhang heeft:
69 Volgens hem wordt dat al aangetoond als je de hoofdwerken van de twee tegengestelde politieke richtingen met elkaar vergelijkt: Das Kapital van Karl Marx tegenover Mein Kampf van Hitler. Aan de ene kant ‘een streng wetenschappelijk werk, gedrenkt in de resultaten van de Duitse filosofie en van het hoogste Duitse denkniveau’, schrijft Golo Mann, aan de andere kant een ‘ in een paar maanden neergepend, stilistisch erbarmelijk en theoretisch in hoge mate slordig product van subjectieve ijdelheid’, met de foto van de schrijver op de omslag, ‘met een opgepoetst snorretje en in de pose van een dienstmeisjesidool uit 1900’.
Een paar jaar later, in 1933:
87 Bijna 40.000 mensen zijn in de eerste maanden van de Hitler-dictatuur om politiek redenen Duitsland ontvlucht.
Waaronder dus de familie Mann.
In de 50 pagina’s na de dood van Thomas Mann in 1955 beschrijft Lahme de levens van zijn vrouw en kinderen tot aan de dood van de laatste in 2002. Dat had misschien wat compacter gekund.
Een aanrader deze biografie. Net als De dood in Venetië van Thomas Mann en Mefisto van zijn zoon Klaus. In 2025 ga ik me toch maar eens wagen aan De toverberg!
1
Reageer op deze recensie
