Geneeskunde en politiek

22 Gaustin, die ik eerst zelf had verzonnen, en die ik later in levenden lijve ontmoette. Of misschien was het andersom, ik weet het niet meer.

Uit een interview met de schrijver begrijp ik dat Gaustin een uit zijn vorige roman overgewaaide figuur is. In verband met het toenemen van dementie ontwikkelt deze illusoire Gaustin een therapie. In zijn kliniek worden kamers ingericht in bijvoorbeeld jaren zestig stijl. En niet alleen de inrichting.

52 Hij drukte zijn sigaret uit en pakte meteen een nieuwe. (Ik was vergeten hoeveel er gerookt werd in de jaren zestig.)

98 Hij ging naar de kleine bibliotheek om elke dag de nieuwe editie van de krant uit 1979 te lezen. We hadden de edities van het hele jaar verzameld en ‘publiceerden’ er elke dag een.

Niet alleen mensen met dementie hebben baat bij deze therapie. Steeds meer mensen verlangen terug naar het verleden.

137 Hij kon een kliniek bouwen, een straat, een wijk, zelfs een klein dorp voor het verleden. Maar een heel land of zelfs continent terugplaatsen in een andere tijd, daar veranderde geneeskunde in politiek.

Het boek staat vol met mooie observaties zoals deze:

155 Hebben vliegen eigenlijk naties? Wat zijn de kenmerken van de nationale vlieg? […] De vlieg en de natie, kijk, daar heb je nu een echt serieus thema te pakken.

En als het herbeleven van het verleden serieuze vormen aanneemt worden er in de EU referenda gehouden.

255 Wat zou er gebeuren met de referenda in het voormalige Oost-Europa – dit deel van Europa waar altijd het woord ‘voormalig’ voor stond. Natuurlijk waren de burgers ervan allang uitgewaaierd, als familieleden die gedwongen waren samen te wonen onder een dak totdat de kinderen oud genoeg waren en iedereen zijn eigen weg ging, Als ze elkaar niet haatten, hadden ze in het beste geval ook geen enkele belangstelling voor elkaar. Ze wilden allemaal naar die (westerse) minnares, van wie ze droomden toen ze het gezamenlijke socialistische bed deelden.

Maar het verlangen naar vroeger komt vooral van ouderen. Wat ze echter vergeten is dat ze dan wel in bijvoorbeeld de jaren zestig leven maar dat ze geen 26 meer zijn! Bovendien, die mobiele telefoons zijn toch wel erg handig. En jongeren hebben weinig met de jaren zestig. Ik moest daarbij denken aan Brexit.

Dit deel van het boek vond ik wel het minste. Ik moest denken aan Beschavingen van Laurent Binet. Ook een voorbeeld van hypothetische geschiedschrijving. Het boeide me gewoon minder. Gelukkig in dit geval wel met de nodige humor geschreven. 3,5*

Dankzij de stijl en op basis van interviews met hem ga ik ook zeker nog eens De wetten van de melancholie inkijken.

PS qua leesgenot koop je er niets voor maar wat een prachtige omslag (de mooiste van alle edities naar mijn bescheiden mening). Altijd weer opmerkelijk dat een boek niet net als een cd/lp gezien wordt als een ‘gesamtkunstwerk’.