Neem de tijd om het veelzijdige 'De muze' te lezen

Hoe mooi is het wanneer kunst leidt tot nieuwe kunst. Jessie Burton (1982) laat zich voor De muze opnieuw door een beroemd werk inspireren, net zoals zij dat deed bij haar succesvolle debuutroman Het huis aan de gouden bocht. Dit keer is het echter niet een poppenhuis, maar een schilderij van Goya uit het Prado te Madrid. Ook waagt Burton zich aan maar liefst twee periodes in een geheel nieuwe eeuw: 1936 en 1967. Het kan niet anders dan dat ook haar tweede roman een groot succes zal worden.

Twee spannende verhaallijnen rondom vier krachtige vrouwfiguren: Olive en haar jonge huishoudster Teresa in een roerig Spanje van 1936 en Odelle en haar bazin Majorie Quick meer dan twintig jaar later in Londen. Wat hen verbindt is een mysterieus schilderij: Rufina en de leeuw. Wanneer het schilderij plotseling opduikt en Odelle het te zien krijgt, laat het haar niet meer los. Langzaam ontdekt ze wat het geheim is achter het bijzondere werk.

De muze draait om het mysterie rondom een schilderij. Burton onthult regelmatig een tipje van de sluier van dit mysterie, om je dan toch weer in het duister te laten tasten: “ ‘Ik rilde en kreeg kippenvel, zoals dat gaat wanneer iemand je de waarheid vertelt en je dat met je hele lichaam hoort. Ik moet haar met stomheid geslagen hebben aangekeken. ‘Hij heeft het niet geschilderd, Odelle,’ herhaalde ze. Ze liet haar schouders zakken. ‘Hij was het niet.’. ‘Wie dan wel?’. Mijn vraag verpestte alles.’ ” Dit voortdurende spelen met spanning komt soms over als een makkelijk ingezet trucje, maar zorgt er vooral voor dat je nog nieuwsgieriger wordt naar de ontknoping.

Dit boek is echter niet alleen een mysterie. De vier vrouwelijke personages zijn zorgvuldig opgebouwd door Burton en hebben een rijke binnen- en buitenwereld. Je wordt dan ook meegezogen in hun belevingswereld. Burton gaat verder dan het beschrijven van de gevoelens en gedachten van haar personages; ze plaatst hen ook in hun tijd. Zo verhuist gegoede Olive naar Andalusië tijdens de Spaanse Burgeroorlog en wordt zij verliefd op de revolutionaire opstandeling Isaac Robles. En immigrante en getalenteerd schrijfster Odelle merkt dat ze ondanks haar schrijftalent niet aan een baan komt: “Ik dacht dat Londen voorspoed zou brengen, dat ik welkom zou zijn. Dat het een soort renaissancestad was. Roem en succes. Ik dacht dat naar Engeland vertrekken hetzelfde was als thuis de straat op gaan, alleen een iets koudere straat waar een beti met hersens naast koningin Elizabeth kon wonen.”

Toch is zelfs dit niet wat De muze nu zo bijzonder maakt. De roman blinkt uit door de manier waarop Burton het thema ‘creatieve vrijheid’ verkent en dit thema in alles laat doorklinken: “Ik schreef al zo lang voor de goedkeuring van anderen dat ik de oorsprong van mijn schrijfdrang was vergeten: het zorgeloze, pure scheppen dat bestond buiten de parameters van slagen en falen. En ergens onderweg had dat ‘goed’ willen zijn mijn overtuiging verlamd dat ik überhaupt kon schrijven.” Deze diepere laag geeft een extra, overstijgende dimensie aan het boek en haar personages.

De muze is met haar veelzijdigheid dan ook een bijzondere en zorgvuldig geschreven roman om tijd voor te nemen, zodat je geen details zult missen.