Herkenbare hokjes

Gevoeliger zijn dan gemiddeld voor geluid, sfeer, licht, aanraking en meer. Leven zonder filter, zoals dit derde boek van schrijfster en cartooniste Fleur van Groningen (1982) heet. Wanneer iemand zegt hoogsensitief te zijn, dan wordt dat nog regelmatig weggezet als flauwekul. Prof. Dr. Elke van Hoof, klinisch psychologe aan de Vrije Universiteit van Brussel toonde in juni 2015 echter aan dat hoogsensitiviteit waarneembaar is op hersenscans. Hiermee is er een wetenschappelijke onderbouwing voor deze gevoeligheid.

Dat er behoefte is aan een boek over persoonlijke ervaringen met hoogsensitiviteit blijkt uit de hoge verkoopcijfers van het boek Leven zonder filter. Het boek bereikte in september 2017 razendsnel de nummer 1 in de non-fictie top 10 van Standaard Boekhandel, een belangrijke marktleider op boekengebied in Vlaanderen.  

Leven zonder filter, mijn ervaring met hoogsensitiviteit is een persoonlijk verhaal, zoals de titel ook doet vermoeden. Fleur van Groningen vertelt openhartig over de traumatische ervaringen in haar jeugd en haar zoektocht naar haar eigen gebruiksaanwijzing. Tijdens deze zoektocht komt ze erachter dat ze hoogsensitief (en wellicht ook) hoogbegaafd is. Het boek is een eerste kennismaking met hoogsensitiviteit en geeft wat de titel belooft.  

‘Columns over mijn persoonlijke leven kunnen er dan weer voor zorgen dat de lezers zich herkennen en zich minder alleen voelen, dat ze ontroerd raken, over een bepaalde thematiek gaan nadenken en zelf tot inzicht komen.’, schrijft van Groningen over haar behoefte aan zelfexpressie in combinatie met het helpen van haar medemens. Net als bij haar columns kiest zij er ook in dit boek voor om openhartig te zijn over haar persoonlijke leven. De kracht van het boek is dan ook dat veel hoogsensitieve lezers zich zullen herkennen in haar ervaring, maar verwacht geen wetenschappelijke uiteenzetting over hoogsensitiviteit.  

Van Groningen schrijft in hoog tempo en dit boek leest dan ook makkelijk uit. Daarbij passeren diepe psychologische thema’s waaronder hechtingsstijlen kort de revue. Soms deelt ze vanuit persoonlijk perspectief ook nog helpende tips. Deze tips zijn leuk en hadden best vaker terug mogen komen. Dat er soms net wat kort ingegaan wordt op thema’s of tips, nodigt wel uit om meer verdieping te zoeken in thema’s als hoogsensitiviteit. Dat maakt het boek inspirerend en een mooie eerste kennismaking met het thema hoogsensitief zijn.  

Tot slot nog een kleine kanttekening: Van Groningen is soms wel erg geneigd om zichzelf en anderen in hokjes te plaatsen. Zo vertelt van Groningen dat ze vrienden aantrok met onder andere een theatrale en een borderline persoonlijkheidsstoornis. De informatie waarmee ze bepaalt of iemand in het hokje past, haalt ze van internet of uit een boek: ‘Op internet vond ik een vragenlijst getiteld: ‘Heeft mijn naaste borderline?’’ Van deze wijze van categoriseren houdt niet iedereen.    

Leven zonder filter, mijn ervaring met hoogsensitiviteit blijft echter een boek over de persoonlijke ervaringen van Fleur van Groningen. Het boek brengt dus wat de titel belooft.