Hartstocht is voelbaar
In haar debuutroman portretteert Shida Bazyar (1988) Behsad, Nahid en hun kinderen Laleh, Mo en Tara. Per tien jaar van 1979 tot en met 2009 en in een epiloog lees je hoe hun Iraanse achtergrond iedere dag met dit gezin meereist. Bazyar, die met haar debuut verschillende literaire prijzen won in Duitsland, schrijft bevlogen en gepassioneerd. Ook maakt de roman nieuwsgierig naar de medemens, al is de lyrische stijl in het begin even wennen.
De roman begint met een vertelling door Behsad in 1979. Hij is een jonge revolutionair ten tijde van de Islamitische Revolutie, net als Nahid. De twee strijden voor een rechtvaardige samenleving:
"In de strijd en op de straten waren ze onze broeders en zusters, we waren verenigd in de strijd tegen de monarchie, tegen de onderdrukking en het Amerikaanse imperialisme. We waren met velen en we waren sterk, en dat zijn we nog steeds. Ook al gelooft de een in een goddelijke kracht en de gewapende strijd en de ander in Het Communistisch Manifest en het pacifisme."
Maar dan vallen de groepen uiteen en komt een zeer religieuze groep aan de macht. Wanneer Behsad en Nahid kinderen krijgen en hun onveiligheid toeneemt, vluchtten ze naar Duitsland. Ze hopen terug te keren naar Iran, wanneer de rust is wedergekeerd.
Het is even wennen aan de lange zinnen en het ontbreken van interpunctie in de conversaties in de roman. Ook het zo nu en dan terugkerende, lyrische wij-perspectief is in het begin wat verwarrend:
"We houden van dit land en toen zeiden wij, Wíj houden van dit land. We moesten zijn pasgeborene vieren, langer dan we ooit bij een van onze broertjes of zusjes hadden gedaan – zíjn pasgeborene, ver weg in het paleis van bloemen. Tegen onze ouders hebben ze gezegd, De olie, de Amerikanen en de Engelsen horen allemaal bij elkaar, ze horen bij de sjah, ze zijn tegen ons."
Aan de ene kant komen de zinnen prachtig en zangerig over, maar deze roepen ook vragen op: Wie is die ‘wij’; die verteller en wie is ‘ze’? En over wiens pasgeborene hebben we het hier eigenlijk? Het wij-perspectief keert af en toe terug, al worden de vijfluiken vanuit de karakters zelf verteld. Het wij-perspectief geeft extra sfeer aan de roman. Het is namelijk het ‘mooie wij’ dat de personages verbindt: met elkaar en met Iran.
Bazyar kauwt de geschiedenis van Iran niet voor. Zo noemt Bazyar de opstand in 2009 in Iran tegen de uitslag van de verkiezing niet letterlijk wanneer Mo hiermee te maken krijgt:
"Een paar dagen geleden was er geen enkel verschil tussen Tobi en mij, we hadden allebei geen plan, geen idee wanneer we welke tentamens moesten maken, dronken bier in het park en speelden op de PlayStation als het regende, en ons enige probleem waren de fruitvliegjes in de keuken van onze woongroep. Die andere drieëntwintigjarigen zijn nu ineens overal in de straten van Teheran te vinden, op de nieuwspagina’s op internet, zelfs op RTL. En mijn hoofd. Ontelbaar velen zijn de straat op gegaan, ze zijn uit hun huizen gelokt en hebben hun zwijgen verbroken, ineens zijn ze er en verzetten ze zich."
Dat indirecte is bevorderend voor de schrijfstijl, maar kan wat onduidelijk overkomen wanneer je weinig over Iran weet.
Naast de politieke geschiedenis zijn er de portretten. Zo wil moeder Nahid zich graag ontwikkelen in Duitsland, maar vraagt ze zich tegelijkertijd af of ze dan nog wel trouw is aan Iran: "En ik denk, wanneer, wanneer gaan we eigenlijk terug als we ook nog eens als dertigers aan een studie beginnen in dit land?"
Bazyar schreef een noodzakelijke en actuele debuutroman waarin hartstocht doorklinkt.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Barbara Gerritsen
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
