Veel online blote billen en net zoveel taboes

‘2015, the year of the strap-on!’ toeterde de serieuze cultuurblog Vulture. Verschillende tv-series waagden er zich dat jaar voor het eerst aan om seks te hebben met een voorbinddildo in beeld te brengen. Als gangbaar hulpstuk voor een lekkere vrijpartij, en niet als iets wat alleen engerds in smoezelige seksshops kopen.’

Heleen Debruyne (1988) en Anaïs van Ertvelde (1988), die ook een gelijknamige podcast inspreken, schuwen niets in hun boek Vuile lakens, een hedendaagse visie op seksualiteit. Ondanks de seksuele revolutie van de jaren zestig zijn er volgens hen nog genoeg taboes te doorbreken. Debruyne en Van Ertvelde bezien verschillende thema’s rondom seksualiteit zoals vrouwelijk verlangen, menstruatie en besnijdenis. De onderwerpen worden voornamelijk vanuit vrouwelijk perspectief bezien. Zo nu en dan komt er een onderdeel voor mannen voorbij, zoals de geschiedenis van de mannelijke besnijdenis in Amerika. Vuile lakens probeert de lezer soms te overtuigen, dan weer te informeren en vervolgens uit te dagen. Wat betreft sommige aannames mogen we ons inderdaad nog best eens achter de oren krabben, want deze blijken toch echt achterhaald. Ben je het eens of niet, Vuile lakens is al met al een prikkelend boek.

Debruyne en Van Ertvelde kiezen regelmatig een provocerende stijl om hun mening uit te drukken. Dit blijkt bijvoorbeeld uit woordkeuze als ‘spuitende kutten’. Ook in de benadering van bepaalde onderwerpen lijken de schrijfsters te genieten van het zich afzetten. Hun mening is vooral níet die van de gevestigde orde. Soms voelt dat wat puberaal, maar het opent ook ogen. Het kan werken om iets harder te schreeuwen, ook als dat mensen ergert.

De visies zijn persoonlijk gekleurd en onderbouwd met enerzijds onderzoek, interviews en historische informatie, waaraan te merken is dat Debruyne historica is. De stukken waarin gerefereerd wordt naar geschiedenis zijn erg interessant om te lezen. Anderzijds wordt gerefereerd naar voornamelijk de grote literatuur en filosofen. Niet iedereen kent Milan Kundera’s De ondraaglijke lichtheid van het bestaan, weet wie Simone de Beauvoir is of kent Virginia Woolf, ook al zou je denken dat dit bij de algemene kennis hoort. Het kan echter pretentieus overkomen.

De gekozen bronnen onderstrepen vooral de mening van de schrijfsters. Dat kan eenzijdig overkomen, maar is ook logisch, want het boek betreft immers een visie. Het doel is niet om objectief in informatie te voorzien. Wat betreft de stijl wordt wat chaotisch gewisseld. Van schrijven vanuit ik-vorm in een ‘column-achtige’-stijl, naar interviews, naar onderzoeken en geschiedenis tot het gebruik van provocerend taalgebruik.

Ondanks de veelvoorkomende provocerende momenten is Vuile lakens het sterkst wanneer de schrijfsters een meer beschouwende toon hanteren. Zo gaat het laatste hoofdstuk over consent. Een thema dat een heel grijs gebied beslaat. Vooral de meer beschouwende stukken zullen een grote groep, dan alleen hen die het al met ze eens zijn, aanspreken en verleiden tot een meer open kijk op al deze spannende zaken. Hen wellicht zelfs meenemen in een eerste aanzet tot een kleine nieuwe revolutie?  Aan de andere kant: Soms werkt die polderpolitiek voor geen meter en moeten zaken sterker benoemd worden dan nodig, om een belangrijk punt te maken. Dan volgt de rest later wel.