Lezersrecensie
De hersenen beschadigen en gaan blijvend achteruit
‘Hersenschimmen’ is een korte roman uit 1984 van de Nederlandse auteur J. Bernlef, pseudoniem voor Hendrik Jan Marsman (1937-2012) het bevat ruim 100 pagina’s, ontving in 1989 de ‘Diepzee-prijs voor deze roman.
Het verhaal wordt verteld van uit de gepensioneerde 71-jarige Maarten Klein, hij woont sinds 15 jaar samen met zijn vrouw Vera aan de oostkust in de Verenigde Staten en begint te dementeren. Als Maarten zijn geheugen verslechterd, merkt zijn vrouw op: “Soms is hij net een vreemde voor me, dan kan ik hem niet bereiken!”
Als geheugentherapie bekijkt Vera samen met Maarten hun familie fotoalbum, hoe dichter de foto’s het heden naderen, des te ondoordringbaar en raadselachtiger lijken ze wel te worden. Maarten omschrijft dit dementieproces als volgt: “Ik weet het niet meer, ik herinner met me niet, een gevoel van plotselinge zwaarte, alsof ik overal dooreen zak en niets om me aan vast te grijpen. Je ziet alleen de gevolgen, zonder de oorzaak te kennen.”
Maarten ziet huisarts Dr. Eardly soms aan voor een Amerikaanse officier, de tweede wereldoorlog sluipt weer terug in zijn geheugen. Als hij thuis niet meer te handhaven is, wordt hij naar een inrichting gebracht. Hij weet dan niet meer wie zijn vrouw Vera is.
Na 30 jaar de Hersenschimmen van J.Bernlef herlezen, de auteur beschrijft de geestelijke achteruitgang van binnenuit, de onomkeerbare onttakeling slaat keihard toe. Aan het einde van het boek verandert de tekst steeds meer in flarden van zinnen en indrukken, hersenschimmen. Maarten een aardige bejaarde, op weg naar het niets.
“De dementen vervreemde van hun dierbaren”
Het verhaal wordt verteld van uit de gepensioneerde 71-jarige Maarten Klein, hij woont sinds 15 jaar samen met zijn vrouw Vera aan de oostkust in de Verenigde Staten en begint te dementeren. Als Maarten zijn geheugen verslechterd, merkt zijn vrouw op: “Soms is hij net een vreemde voor me, dan kan ik hem niet bereiken!”
Als geheugentherapie bekijkt Vera samen met Maarten hun familie fotoalbum, hoe dichter de foto’s het heden naderen, des te ondoordringbaar en raadselachtiger lijken ze wel te worden. Maarten omschrijft dit dementieproces als volgt: “Ik weet het niet meer, ik herinner met me niet, een gevoel van plotselinge zwaarte, alsof ik overal dooreen zak en niets om me aan vast te grijpen. Je ziet alleen de gevolgen, zonder de oorzaak te kennen.”
Maarten ziet huisarts Dr. Eardly soms aan voor een Amerikaanse officier, de tweede wereldoorlog sluipt weer terug in zijn geheugen. Als hij thuis niet meer te handhaven is, wordt hij naar een inrichting gebracht. Hij weet dan niet meer wie zijn vrouw Vera is.
Na 30 jaar de Hersenschimmen van J.Bernlef herlezen, de auteur beschrijft de geestelijke achteruitgang van binnenuit, de onomkeerbare onttakeling slaat keihard toe. Aan het einde van het boek verandert de tekst steeds meer in flarden van zinnen en indrukken, hersenschimmen. Maarten een aardige bejaarde, op weg naar het niets.
“De dementen vervreemde van hun dierbaren”
1
Reageer op deze recensie