Het is veel

erg veel en om eerlijk te zijn soms ook te veel. Ik werd af en toe wat kregel van weer een bladzijden lange uitweiding.,Was Charles Dickens een moordenaar? Stel die vraag in het gezelschap van kenners en hoongelach is gegarandeerd uw deel. Waar háál je het vandaan, zullen ze vragen en met het schaamrood op de kaken besluit u er dan verder maar het zwijgen toe te doen. Tenzij u schrijver bent en uit ervaring weet welke verrassende resultaten de simpele vraag what if…? kan opleveren.
Zo ongeveer stel ik me het ontstaan voor van de lijvige thriller Drood van de Amerikaanse schrijver Dan Simmons: dat hij bij toeval op een vrijwel onbekende en enigszins mysterieuze periode in Dickens’ leven is gestuit, zijn laatste vijf jaar om precies te zijn, en daar zijn schrijversfantasie op losgelaten heeft.
Een aantal jaren voor zijn dood, in juni 1865 om precies te zijn, raakt Charles Dickens betrokken bij een treinongeluk. Hij heeft daar altijd wat geheimzinnig over gedaan. Alleen in zijn laatste boek, Our Mutual Friend, komt het kort ter sprake. Dickens behoort tot het handjevol passagiers dat het ongeluk overleeft. Terwijl hij eerste hulp verleent aan gewonde medepassagiers, ontmoet hij een man die eruit ziet als de Dood zelf. De man stelt zich voor als Drood. In eerste instantie lijkt het erop dat hij de slachtoffers die er het slechtst aan toe zijn, uit hun lijden verlost, maar gaandeweg raakt Dickens ervan overtuigd dat er meer aan de hand is. Daarom reist hij een aantal weken later met zijn vriend Wilkie Collins naar London, op zoek naar de waarheid over de geheimzinnige Drood. Met de hulp van een gepensioneerde politieman dalen ze af naar de ‘onderbuik van London’, een gangenstelsel onder een van de vele begraafplaatsen die de stad rijk is. Deze oud-detective, Fields geheten, kent Drood en is ervan overtuigd dat hij de dood van honderden onderwereldbewoners op zijn geweten heeft. Hij vermoedt ook dat Drood Dickens hypnotiseerde om hem tot een leven in de misdaad te verleiden. Het mag allemaal erg fantastisch klinken; Fields’ veronderstellingen brengen Wilkie in ieder geval behoorlijk aan het twijfelen. Dat gaat zelfs zo ver dat hij zijn vriend op den duur van moord verdenkt.
Wat is waarheid, wat is fictie? Die vraag loopt als een rode draad door het verhaal heen. Logisch, zult u zeggen; dit is immers literatuur. Maar de kwestie is veel ingewikkelder dan dat; geraffineerder vooral. Want Wilkie Collins, die optreedt als verteller, blijkt gaandeweg niet bepaald de meest betrouwbare gids te zijn. Om de pijn in zijn gewrichten te bestrijden – hij zou aan chronische jicht lijden – neemt hij regelmatig een slok laudanum, een geneesmiddel dat gemaakt wordt van opium. Collins doet zijn uiterste best om het onvermijdelijk maar onschuldig te laten lijken; in werkelijkheid is hij gewoon verslaafd. En hoe betrouwbaar is het verhaal van een junk?
Dan Simmons heeft met zijn nieuwste roman een prestatie van formaat geleverd. Ik heb geen idee hoeveel uren van research er achter deze lijvige roman schuil gaan, maar het zijn er ongetwijfeld veel. Ruim zeven honderd bladzijden lang voert Simmons’ verteller, overigens zelf ook een historische figuur, ons door het Victoriaanse Engeland en schetst stukje bij beetje een indringend beeld van het leven in die jaren: de dubbele moraal die het gerespecteerde mensen als Dickens en Wilkie toestond meerdere vrouwen te onderhouden, de onvoorstelbare ellende waarin het ‘gepeupel’ leefde; maar ook van de totstandkoming van een aantal van Dickens’ boeken. Want ook in dat opzicht is Drood een literaire thriller: ze gaat over literatuur.
Het is veel, erg veel en om eerlijk te zijn soms ook te veel. Ik werd af en toe wat kregel van weer een bladzijden lange uitweiding. In Simmons’ ogen hebben ze ongetwijfeld een functie, maar voor mij had het soms best wat sneller gekund. Het kost hem uiteindelijk een ster. Dat neemt niet weg dat Drood echt een boek is voor lange winteravonden bij de open haard. De televisie uit, een goed glas van het een of ander binnen handbereik, misschien een toepasselijk muziekje op de achtergrond. Het klinkt een beetje ouderwets misschien, maar het past uitstekend bij dit boek. En wie daarvan houdt, gaat met Drood zeker heel wat leesplezier beleven.