Soms krijg je als lezer wel erg veel Shakespeareania te verwerken en dat haalt de vaart onnodig uit het verhaal. Maar als debuut is het zeker geslaagd.

De vraag wat precies een literaire thriller is, heeft al heel wat vinnige polemieken opgeleverd. Zonder dat al dat geredetwist veel duidelijkheid bracht en dat zal voorlopig wel zo blijven. Want als de deskundigen het nog niet met elkaar eens zijn over wat literatuur in z’n algemeenheid is, moet je voorlopig zeker niet rekenen op een eenduidige definitie van het fenomeen literaire thriller. Maar soms is de werkelijkheid verrassend simpel, zoals in het geval van Het Shakespeare-geheim, de debuutroman van de Britse schrijfster Jennifer Lee Carrell. Het omslag belooft een literaire thriller en in dit geval wordt al snel duidelijk waarom: de roman heeft de literatuur als thema. Dat noem ik nou een meevaller.
Carrell promoveerde op Engelse en Amerikaanse literatuur, gaf enkele jaren les over Shakespeare aan het befaamde Harvard University en regisseerde diverse stukken van de beroemde zeventiende-eeuwse veelschrijver. Dan kom je gemakkelijk allerlei onbeantwoorde vragen tegen die het brein van iemand met een meer dan gemiddelde fantasie behoorlijk prikkelen. Daar is bijvoorbeeld de vraag of Shakespeare werkelijk alle stukken geschreven heeft die officieel aan hem worden toegeschreven. En als dat niet zo is, wie schreef (of schreven) ze dan wel? Of de kwestie van de verdwenen stukken. Zeker twee toneelwerken van zijn hand zijn zoekgeraakt: Love’s Labour’s Lost en Cardenio. Was die verdwijning toeval of bevatten ze teveel verwijzingen naar allerlei frivoliteiten aan Het Hof en heeft iemand ze daarom maar laten verdwijnen?
Carrell begon te fantaseren over hoe het zou zijn om een van die toneelstukken terug te vinden en tegelijkertijd die andere kwestie – wie was Shakespeare werkelijk? – te ontraadselen. Aanvankelijk ging ze daadwerkelijk op onderzoek uit, maar uiteindelijk besefte ze dat er een andere, veel effectievere manier was om met beide vraagstukken om te gaan: er een roman over schrijven. En dat werd de thriller Het Shakespeare-geheim.
Gezien de aanleiding tot dit boek is het niet vreemd dat zij voor de hoofdpersoon dicht bij haar eigen persoontje gebleven is. Kate Stanley is een deskundige op het gebied van het leven en werk van William Shakespeare. Ze heeft enkele jaren op Harvard gedoceerd en vervolgens naam gemaakt als toneelregisseur. Het hoogtepunt in haar carrière tot nu toe is het regisseren van Hamlet in het beroemde Globe Theatre in Londen. Kort voor de laatste repetitie meldt zich onverwacht haar vroegere Harvard-mentor, Roz. Ze geeft Kate een klein gouden doosje met de raadselachtige boodschap: ‘Als je dit openmaakt, moet je gaan waarheen het je leidt.’ Diezelfde avond wordt het theater door een felle brand verwoest. In de rokende puinhopen het ontzielde lichaam van Roz. Natuurlijk maakt Kate het doosje open en daarmee begint een maandenlage zoektocht naar De geschiedenis van Cardenio, een van de meest intrigerende toneelwerken uit de wereldliteratuur. De tocht brengt haar terug naar Harvard, maar ook naar de woestijnen van Colorado, Utah en New Mexico en naar het Spaanse Valladolid. Ze ontdekt al gauw, nog voordat ze aan haar reis begint, dat ze een geheimzinnige belager heeft, die niet terugschrikt voor brandstichting en moord, maar dat hij haar merkwaardig genoeg steeds ongedeerd laat. En als uiteindelijk duidelijk is wie welke rol gespeeld heeft, blijkt dat zij zich in sommige mensen lelijk heeft vergist.
Moet je een Shakespeare-liefhebber zijn om Carrell’s debuutroman te kunnen waarderen? Nou, laten we zeggen dat leven en werk van de Britse beroemdheid je tenminste moeten interesseren. Want soms krijg je als lezer wel erg veel Shakespeareania te verwerken en dat haalt de vaart onnodig uit het verhaal. Maar als debuut is Het Shakespeare-geheim zeker geslaagd. Carrell zet overtuigende personages neer en trekt fraaie rookgordijnen op. Lange tijd tast je over eigenlijk alles in het duister en die duisternis klaart maar heel langzaam op. Zoals het in een echte thriller hoort. Maar als er ooit een tweede van haar hand verschijnt – en die is vast opnieuw op Shakespeares werk gebaseerd – hoop ik dat daarin het geduld van de wat neutralere lezer iets minder vaak op de proef wordt gesteld.