Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Trieste portretten

Bert Peene 16 november 2009
Waarom wordt een spannend boek als 'literaire thriller' gepresenteerd? Niet omdat de auteur dat wilde, want die heeft daar waarschijnlijk helemaal niets over te zeggen gehad; het is vooral een besluit waartoe de marketingafdeling van de uitgeverij het initiatief neemt. Literaire thrillers verkopen immers goed! Maar dan nog moet de vlag de lading dekken. In literaire thrillers gaat het niet alleen om de misdaad zelf, maar spelen andere zaken minstens zo'n belangrijke rol; psychologische verwikkelingen bijvoorbeeld, of maatschappelijke thema's. Maar hoe belangrijk mogen die thema's worden? Wanneer is een literaire thriller geen thriller meer maar gewoon een literaire roman met een bepaalde dosis spanning?
Die vraag werd opnieuw actueel tijdens het lezen van de nieuwe Denise Mina, In de stille nacht. Het is zeker een boek met een spanningselement. Op een avond wordt ergens in een buitenwijk van Glasgow een huis door twee gemaskerde mannen overvallen. Ze zijn op zoek naar een zekere Bob. Maar er is niemand in het huis die zo heet en daarom besluiten ze een ander gezinslid als gijzelaar mee te nemen: Aamir Anwar, 'Bobs' vader. Met een kussensloop over het hoofd verdwijnt hij met de overvallers in de donkere nacht. Zijn gezin blijft ontredderd achter. Niet alleen is er de angst om Aamirs lot, maar ook de toestand van dochter Aleesha baart zorgen. Een van de overvallers heeft namelijk met een ongelukkig pistoolschot haar hand verbrijzeld. En dan is er nog het geƫiste losgeld: twee miljoen pond. Waar moeten ze in vredesnaam zoveel geld vandaan halen?
Je mag dan een verhaal verwachten dat vooral draait om de vraag of de familie erin slagen zal op tijd het losgeld bij elkaar te krijgen en of Aamir de gijzeling overleeft. Dat is ook het geval, maar daarmee is In de stille nacht niet automatisch een thriller. Sterker nog: het verhaal wordt nooit echt spannend. Boeiend is het echter wel en dat komt met name door de indringende psychologische portretten die het verhaal dragen. Dat van Aamir Anwar bijvoorbeeld. Aamir is een kleine, onopvallende man; een 'Paki' met een Afrikaanse achtergrond die in Glasgow een buurtwinkel runt. Onbeduidend maar gedreven, want Aamir leeft voor zijn winkel. Eigenlijk gaat hij alleen naar huis om te slapen. Maar al snel blijkt dat er toch meer aan de hand is: Aamir draagt een loodzware last uit het verleden met zich mee. Ooit had hij geprobeerd samen met zijn moeder de burgeroorlog in Afrika te ontvluchten. Dat was ook gelukt, maar niet voordat de soldaten zijn moeder hadden verkracht. Aamir had erbij gezeten en niets gedaan; uit lijfsbehoud. Pure lafheid was het geweest en hij is naderhand nooit meer met zichzelf in het reine gekomen. Daarom maakt, als hij eenmaal beseft welk lot zijn ontvoerders mogelijk voor hem in petto hebben, doodangst geleidelijk plaats voor doodsverlangen. Aamir wil niet langer leven. Maar een barmhartig einde is hem uiteindelijk niet gegund.
Ook het verhaal van Alex Morrow, een van de politiemensen die de ontvoering tot een goed eind moet brengen, is er een vol bitterheid. Morrow is op een bepaalde manier een looser. Ze ligt niet goed bij haar chef, die de leiding van het onderzoek dan ook niet aan haar maar aan een van haar collega's geeft en in zekere zin kan het haar ook geen barst schelen. Lekker schoppen geeft ook een soort van bevrediging. Maar tegelijkertijd baalt ze van de ambities van haar collega's en weet ze lange tijd niet hoe ze daarmee om moet gaan: gnuiven van mislukking of loyaal meewerken aan het onderzoek. Een sympathiek personage is ze niet; althans, lange tijd. Want stukje bij beetje wordt de werkelijkheid achter haar tegendraadse houding onthuld. Morrow is getrouwd met Brian en samen hadden ze een zoon. Diens vroegtijdige dood heeft een verwoestende uitwerking op hun relatie gehad en daaronder lijdt zij het meest. Werken is een vlucht voor haar geworden: weg van het verleden, weg ook van de persoon die zij ooit was.
En dan is er nog het kleine boefje Patrick, 'Pat' voor zijn vrienden. Hij wil zo graag groots en meeslepend leven, iemand zijn en daartoe kiest hij, zoals wel meer gebeurt, de verkeerde vrienden. Dat brengt hem op een dag in de hal van Aamir Anwars huis, met een pistool in zijn hand en een brother in crime die hard en dreigend vraagt waar Bob is. Pat is niet bepaald in vorm op dat moment. Zo ver als ze nu gegaan zijn, had hij het nooit willen laten komen. En dan zijn er de ogen van Aleesha, is er de zachtheid van haar lange haren, de geur van geroosterd brood in het kleine huis. Plotseling wordt hij overvallen door een hevig verlangen naar warmte en geborgenheid, naar het gevoel ergens thuis te zijn. Dat verlangen raakt hij niet meer kwijt en het brengt hem op een dag in het ziekenhuis, bij Aleesha's bed. Daar neemt Pats leven een onverwachte wending.
Met In de stille nacht heeft Denise Mina opnieuw een fraai staaltje vakmanschap geleverd, maar een thriller vind ik het niet. Als spannend boek gaat het zelfs een beetje als een nachtkaars uit. Van mij hadden ze het best gewoon een literaire roman mogen noemen; met een vleugje spanning erin verwerkt.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Bert Peene

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.