French haalt het niveau van haar vroeger werk niet

Een keurig net gezin: iets anders kun je van de Spains niet zeggen. Twee kinderen, een huis in een villawijk met een SUV voor de deur. Huisje boompje beestje, maar dan wel zoals het in de lifestyle magazines wordt voorgesteld. Veel te keurig om met moord en doodslag in verband te worden gebracht. En toch worden ze op een dag het slachtoffer van een gruwelijk misdrijf. Patrick en de beide kinderen worden vermoord, Jenny wordt meer dood dan levend naar het ziekenhuis afgevoerd. Wie heeft deze onvoorstelbare slachtpartij op zijn geweten en vooral: waarom? Want ieder motief lijkt vooralsnog te ontbreken.

Het voert te ver om misdaadromans in het algemeen als een subgenre van het sociaal-realisme te beschouwen. Dat neemt niet weg dat er heel wat misdaadauteurs zijn die hun werk wel degelijk als een spiegel van de hedendaagse samenleving willen zien. Of dat ook voor de Ierse schrijfster Tana French geldt, weet ik niet. Feit is wel dat het leven in Ierland anno nu een niet te missen achtergrond vormt van haar nieuwste boek, In eigen hand. Het is een leven dat we kennen uit het werk van schrijfsters als Esther Verhoef, Suzanne Vermeer en Simone van der Vlught. Het speelt zich af in een Vinex-achtige omgeving – in dit geval de villawijk Brianstown – waar aantrekkelijke dertigers met prima banen alles in het werk stellen om hun gezin te geven wat het toekomt. Dat geldt ook voor Pat en Jenny Spain. Ze hebben altijd geleefd volgens de regels van het moderne leven, totdat die regels hen in de steek laten. Want ook in Brianstown eist de economische crisis zijn tol. De woningmarkt stort in, huizen worden niet meer afgebouwd en Brianstown verandert in korte tijd van een paradijs-in-wording in een spookachtige verzameling huizen. En tot overmaat van ramp verliest Patrick zijn baan. Een tijdje lukt het de Spains nog de schijn op te houden – het zal allemaal zo’n vaart niet lopen – maar uiteindelijk moet toch de SUV worden verkocht en is er geen geld meer om feestjes te geven. De Spains zitten aan de grond en dat heeft, zoals langzaam maar zeker duidelijk wordt, desastreuze gevolgen.

Toch duurt het een tijdje − zeg maar gerust: enkele honderden bladzijden − voordat In eigen hand zich laat kennen als een thriller die vooral een vrouwelijk lezerspubliek zal aanspreken. Dat komt vooral doordat French een prominente rol heeft toebedacht aan de zelfingenomen politie-inspecteur Mikey Kennedy. Kennedy is een man met een reputatie binnen het politiekorps: hij heeft het hoogste percentage opgeloste misdaden. Hij is ook een man met een geschiedenis en die geschiedenis dringt zich genadeloos aan hem op zodra hij Brianstown binnenrijdt. Ooit heette dit stukje land Ocean View en stonden er caravans. Ieder jaar ging het gezin Kennedy er twee weken op vakantie en dat waren steevast de meest onbezorgde weken van het hele jaar. Weken waarin Kennedy’s moeder gelukkig was en ze niet met z’n allen alert moesten zijn voor een nieuwe zelfmoordpoging. Toch slaagde zij er uiteindelijk in een eind aan haar leven te maken, kort voor ze na weer een zomervakantie zouden terugkeren naar huis. Die gebeurtenis heeft Kennedy nooit kunnen verwerken en heeft hem tot de man gemaakt die hij nu is: enerzijds op een haast autistische manier rechtlijnig, anderzijds zonder aarzelen bereid de grenzen van het toelaatbare te overschrijden als het om de zorg voor zijn ‘gestoorde’ zus Dina gaat. Hij is niet van plan zich een tweede keer door de dood te laten verrassen.

In eigen hand is een lastig te plaatsen boek. Enerzijds is het, zoals ik al aangaf, een echte ‘vrouwenthriller’ (wat dat ook moge zijn), anderzijds kan het zeker ook een breder publiek aanspreken. Vooral de tegenstelling tussen de rechtlijnige Kennedy en zijn veel genuanceerdere sidekick Richie Curran, een nieuwkomer binnen de recherche maar wel een met potentie, maakt dat French’ nieuwste roman regelmatig het niveau van de damesroman ontstijgt. Maar dat is een kwestie van smaak, zoals je ook kunt twisten over de noodzaak om voor dit verhaal meer dan vijfhonderd bladzijden te gebruiken. Wat mij betreft heeft French met dit boek in ieder geval niet het niveau van haar vorige romans gehaald: te langdradig en te veel modern life. En dat kost haar twee sterren.