Nieuwe Stuart MacBride: bloederigheid met een knipoog

Met zijn derde thriller, die de veelzeggende titel Slachthuis kreeg, sloeg Stuart MacBride een nieuwe weg in. Hadden de wreedheden waarmee zijn vaste speurder, Logan MacRae, geconfronteerd werd, zich tot dan toe hoofdzakelijk aan het oog van de lezer onttrokken; deze keer zette hij die lezer front row overal waar bloed vloeide. En dat gebeurde rijkelijk, dus een sterke maag was wel een pré. Een bewuste keus, verklaarde de schrijver; het hoofdthema van het boek vroeg erom. Dat kan van zijn nieuwste thriller echter niet gezegd worden en toch druipt het bloed opnieuw van vrijwel iedere pagina. Stuart MacBride heeft blijkbaar de smaak te pakken.
Die nieuwe thriller heet Verblind en een betere titel was nauwelijks mogelijk. Want er zijn nogal wat personages die in de loop van het verhaal op gewelddadige wijze hun ogen verliezen; en dan ben je dus ver-blind. Aanvankelijk denkt men bij de Aberdeense politie dat er een Polen-hater aan het werk is. Er komen namelijk regelmatig dreigbrieven binnen van een zieke geest die duidelijk niet gelukkig is met het groeiend aantal Poolse gastarbeiders in de Schotse havenstad. De vreugde onder MacRae en zijn collega’s is dan ook groot als ze erin slagen de briefschrijver te vinden en in te rekenen. Maar die vreugde is slechts van korte duur, want terwijl de verdachte nog wordt verhoord, worden er opnieuw mensen overvallen en verminkt. Ze hebben de verkeerde te pakken.
De lezer heeft nog heel wat wildwestscènes aan zich voorbij zien trekken voordat duidelijk wordt dat niet vreemdelingenhaat de aanleiding is tot al dat zinloze geweld, maar een heuse territoriumstrijd tussen twee rivaliserende bendes. De Poolse maffia heeft haar oog laten vallen op de Schotse drugsmarkt en schuwt geen enkel middel om die in handen te krijgen. En dan weet je als lezer ook dat ook Logan MacRae er waarschijnlijk niet zonder kleerscheuren af zal komen.
Stuart MacBride toont zich in zijn nieuwste roman opnieuw een verteller pur sang. Het verhaal is opgebouwd uit korte hoofdstukken, zodat de vaart er flink in blijft, en aan psychologie doet hij niet. In tegendeel; je vraagt je onder het lezen regelmatig af of hij eigenlijk wel wil dat we zijn personages serieus nemen. Het eeuwige zondebokkarakter van Logan MacRae, de hondse manier waarop hoofdinspecteur Finnie hem behandelt; de ruwgebekte, kettingrokende en zich regelmatig klemzuipende inspecteur Steel en al die bloederigheid: het is allemaal wel heel vaak over the edge. Té vaak misschien, zeker als je bedenkt dat MacBride wel degelijk ook een paar serieuze thema’s in zijn verhaal heeft verwerkt; zoals de bejegening van Poolse gastarbeiders in de Schotse samenleving. Maar voor de echte fan zal dat geen bezwaar zijn. Die weet immers dat zijn idool ironie op zijn geheel eigen wijze tot handelsmerk heeft gemaakt. Stuart MacBride is de onbetwiste Koning van de Crime met een Knipoog en als je daarvan houdt, zul je je met zijn boeken geen seconde vervelen.