Het verdriet van Colombia
"Ik weet niet meer wanneer het besef rees dat het verleden van mijn land ongrijpbaar en ondoorzichtig voor me was, een duister gebied, en ik herinner me ook niet op welk moment precies al wat tot dan toe betrouwbaar en voorspelbaar was geweest (…) donkere hoeken kreeg waaruit bij de geringste onachtzaamheid de gruwelijkste monsters tevoorschijn sprongen."
Juan Gabriel Vásquez (1973) is een van de bekendste Latijns-Amerikaanse auteurs van dit moment, vooral gekend om zijn boek Het geluid van vallende dingen (2011) over de Colombiaanse drugshandel. In 2014 won hij daarmee als eerste Latijns-Amerikaanse schrijver de International IMPAC Dublin Literary Award. In een interview zei hij ooit: ‘Romans openen ruimte voor discussie, voor andere of nieuwe perspectieven op de werkelijkheid’, en die waarheid heruitvinden is precies wat Vásquez doet in zijn vuistdikke roman De vorm van ruïnes.
Als uitgangspunt neemt hij twee schijnbaar ongerelateerde politieke misdaden uit het verleden om het hedendaagse Colombia te beschrijven. Hij tracht de raakpunten tussen de moord op politicus en volksheld Jorge Eliécer Gaitán in 1948 en die op generaal Rafael Uribe Uribe in 1914 in kaart te brengen, en schuwt ook de vele samenzweringstheorieën hierrond niet. Zijn onderzoek is zo uitgebreid gedocumenteerd dat zelfs de link naar de moord op John F. Kennedy volkomen aannemelijk is. Het toont uitstekend aan dat geschiedenis vaak subjectief is, afhankelijk van wie deze vertelt. Zelf groeide Vásquez op ten tijde van het narcoterrorisme, tussen het geweld en de vele bomaanslagen. Het licht dat hij op het turbulente verleden van Colombia laat schijnen, wordt door dit autobiografische element nog tastbaarder.
Via een bevriende dokter komt Vásquez in contact met Carlos Carballo. Zowel dokter Benavides, wiens vader destijds de autopsie op Gaitán uitvoerde, als Carballo zijn gefascineerd door beide moorden. Door toeval komen enkele artefacten (een stuk ruggenwervel van Gaitán, en de schedel van Uribe Uribe) in Vásquez’ handen. Deze relikwieën doen vermoeden dat de officiële feiten rond de moorden toch niet helemaal waarheidsgetrouw zijn, en verschillende samenzweringstheorieën rond de moord op Gaitán worden onderzocht. In de tweede helft komt Vásquez via de notities en het naslagwerk van Carballo op het spoor van de moord op Uribe Uribe. Door de ogen van Marco Tulio Anzola, de man in 1914 belast werd met het parallelle onderzoek op de moord, krijgen we de gebeurtenissen uit eerste hand mee. Dit stuk is veel intenser geschreven, en het verlies van Vásquez als verteller doet de aandacht ietwat verslappen. Niettemin zijn de bronnen die hij hier aan het licht brengt fascinerend.
Voor Vásquez, die ten tijde van zijn onderzoek naar de moord op Gaitán net vader werd van twee dochtertjes, is het begrip erfenis van groot belang. De geschiedenis van een land is immers bepalend voor ons eigen wereldbeeld, en het feit dat zijn dochters niet zullen loskomen van de nalatenschap van geweld is hard.
De vorm van ruïnes vermengt verschillende genres. Zo zijn er stukken die lezen als een roman, andere als een autobiografie, of een politieonderzoek met historische elementen; het geheel is vooral een zeer interessant boek over de recente geschiedenis van Colombia. Vásquez beheerst als geen ander de kunst om in een enkele zin een verhaal neer te zetten. De vorm van ruïnes gaat in je kleren zitten, en er is maar één manier om naar zo’n werk te kijken dat je meer dan 500 pagina’s in de ban houdt: met diep respect.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Bie Helena
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
