Biografie Youp van 't Hek veel te gemakzuchtig, helaas

Frank Verhallen heeft een biografie van meer dan vijfhonderd bladzijden over Youp van 't Hek geschreven. Uit het dankwoord blijkt dat hij zich daarbij heeft gebaseerd op zijn eigen cabaretarchief en het uitgebreide archief dat de impressario van Youp van 't Hek verzameld heeft (en waaruit ook de foto's in dit boek afkomstig zijn). Hij heeft het niet nodig gevonden met iemand over Youp van 't Hek en zijn carrière te spreken (ja, dat leest u inderdaad goed!). Het resultaat is er helaas naar: het is een slechte biografie.

Van elk theaterprogramma, behandeld in elke keer weer een nieuw, kort hoofdstuk, wordt gemeld dat het geschreven wordt, in kleine theaters voor het eerst wordt voorgelezen, waarna een succesvolle serie voorstelling in de grotere en later ook grote theaters plaatsvindt en tv opnames worden gemaakt in de Stadsschouwburg in Groningen. Verder wordt kort ingegaan op de relletjes en ruzietjes, die er altijd wel zijn, en op de grote bijdrage die Youp van 't Hek levert aan goede doelen. Het zijn allemaal eentonige hoofdstukken die inhoudelijk nauwelijks van elkaar afwijken en daarmee weinig verrassend. De hoofdstukken over de jaren voor hij bekend is zijn wel erg leuk, omdat daaruit duidelijk blijkt hoeveel moeite Van 't Hek heeft om zijn vorm en publiek te vinden.

Maar er ontbreekt veel. Wie verwacht in het boek te lezen welke positie Van 't Hek in de kleinkunstwereld heeft ingenomen of hoe de kleinkunstwereld zich tijdens zijn carrière heeft ontwikkeld, misschien wel mede dankzij Van 't Hek, komt bedrogen uit, het komt totaal niet aan bod. Wie verwacht te lezen door welke artiesten Van 't Hek beïnvloed is komt niet verder dan de obligate Toon Hermans, en dat is wel heel erg mager, er moet toch veel meer zijn. Guido Weijers is de enige artiest waarvan vermeld wordt dat hij Youp van 't Hek geweldig vindt en dat hij door hem beïnvloed is. Daarmee wordt Van 't Hek tekort gedaan: hij heeft zo'n grote en succesvolle carrière gehad dat massa's artiesten wat van hem moeten hebben geleerd en overgenomen. Waarom daar niet uitgebreid aandacht aan besteed en die artiesten aan het woord gelaten? Nieuwsgierig naar de veranderingen in de maatschappij door de jaren heen en hoe die zijn conferences en optredens hebben beinvloed? Komt niet aan bod, blijkbaar is de maatschappij al die jaren niet veranderd. Ook over de techniek die Van 't Hek toepaste bij het schrijven en uitvoeren van een conference meldt het boek niks. Wat werkte voor hem wel en wat niet als hij op het podium stond om zijn teksten op het publiek over te brengen? Hoe heeft zijn werkwijze zich gewijzigd vanaf het moment dat hij grote zalen vulde en wat was daar de reden voor? Het staat nergens. Hoe verhield zijn schijt-aan-alles houding op het podium zich tot zijn gedrag in zijn dagelijkse leven? Dat kan misschien enigszins uit het boek afgeleid worden als tussen de regels door gelezen wordt, maar ook hier: waarom niet wat meer aandacht besteed aan het verschil tussen de man op het podium en de man bij Concerto of Albert Heijn? Of was hij altijd en overal een schijt-aan-alles man?

Wat jammer genoeg wel op elke bladzijde duidelijk wordt gemaakt is hoe goed zijn familie, medewerkers, uitgever, de theaterwereld, zijn fans, de goede doelen en Nederland het hebben getroffen met Youp, en vice versa. Dat zal zonder twijfel waar zijn, maar twee bladzijden waren meer dan voldoende geweest om dat te vertellen.

Het boek was een leesfeest geweest als het gevuld was met kennis die we na het lezen van dit boek nog steeds niet hebben. Het lijkt niet waarschijnlijk dat er ooit nog zo'n dik boek over Youp Van't Hek geschreven zal worden. En daarmee is dit ambitieloze boek een gemiste kans. Youp van 't Hek is met dit boek zeer tekort gedaan door de auteur en, vrees ik, want ik vermoed dat hij samen met zijn uitgever een veel te gemakzuchtige opdracht aan de auteur heeft gegeven, door Youp van 't Hek himself.