Tot aan de ontknoping aangenaam spannend en onvoorspelbaar

Alison Gaylin is journaliste en schrijfster. Ze schreef vooral over kunst en entertainment. Alison woont met haar man en dochter in New York. Haar eerste boek Hide Your Eyes  (2005) werd genomineerd voor een Edgar Award voor Best First Novel. Haar boek En ze was  (2014) is de eerste thriller van een serie waarin Brenna Spector de hoofdrol speelt.

Voor haar werk, het opsporen van vermiste personen, is het uiteraard geweldig, maar voor haarzelf is haar zeldzame neurologische afwijking niet altijd een pretje. Brenna Spector kan zich alles wat ze heeft meegemaakt tot in het kleinste detail herinneren. Ze heeft een autobiografisch geheugen.
Helaas heeft het haar niet geholpen bij de zoektocht naar haar zusje Clea en ook het vermiste zesjarige meisje Iris Neff is nog altijd spoorloos. Dan, elf jaar na de vermissing van Iris, verdwijnt er opnieuw een vrouw uit het dorpje. Haar verdwijning werpt nieuw licht op de zaak. Brenna raakt betrokken bij het onderzoek en ontdekt al snel een aantal opmerkelijke verbanden tussen de vermissingen.

En ze was  is in alle opzichten een uitdaging. Aan de ene kant is het een uitdaging voor de auteur. Alison Gaylin heeft ervoor gekozen om te schrijven over een bijzonder hoofdpersonage met de zeer zeldzame aandoening hyperthymesia. Aan de andere kant is het ook een uitdaging voor de lezer. De kans is namelijk groot dat deze nooit eerder van hyperthymesia gehoord heeft en hij of zij moet zich in eerste instantie volledig overgeven aan hetgeen de auteur hierover schrijft.

Alison Gaylin schrijft zelf in haar nawoord: Hyperthymesia bestaat echt, hoewel het een zeldzame stoornis is waarvan, sinds publicatie erover in de medische tijdschriften in 2006, maar een handvol gevallen bekend is. De toestand wordt beschreven als een volmaakt autobiografisch geheugen; het vermogen om elke willekeurige dag uit je leven op te roepen en opnieuw te beleven, met alle vijf de zintuigen.

Of het verstandig is een hoofdpersonage te kiezen die lijdt aan een stoornis die zo zeldzaam is dat er maar een handvol gevallen bekend is valt te betwijfelen, maar origineel is het wel. Deze aandoening zal bij eenieder vragen oproepen, die wellicht niet naar volle tevredenheid beantwoord zullen worden binnen deze thriller. Op zoek gaan naar aanvullende informatie kan natuurlijk altijd en zorgt ervoor dat je je beter in kunt leven in Alison Gaylins hoofdpersonage Brenna Spector.

Brenna Spector is in alle opzichten onvergetelijk. Zij is van alle personages verreweg het beste uitgewerkt. Ze is een gescheiden privédetective met een tienerdochter, Maya, en een ex-man, Jim, voor wie ze nog steeds gevoelens heeft. Haar grappige assistent Trent helpt haar waar hij kan en zorgt regelmatig voor een lach op haar gezicht. Samen met rechercheur Nick Morasco werkt zij aan een zeer ingewikkelde vermissingszaak, waarbij gedurende het verhaal meerdere slachtoffers vallen. In dit opzicht is deze thriller zeker niet uniek. Het is echt Brenna die het verschil maakt.

En ze was is een boek dat je uiterst geconcentreerd moet lezen. Het is vooral in het begin lastig om in het verhaal te komen. Brenna wordt voortdurend en op willekeurige momenten geplaagd door herinneringen. Deze komen naar voren als onbedwingbare, soms storende flashbacks. Ze halen de vaart uit het verhaal, maar dragen tegelijkertijd ook bij aan de voortgang van het onderzoek en brengen je als lezer steeds een stukje dichter bij de waarheid. Er zit niets anders op dan ze te ondergaan, net zoals Brenna dat doet, en ze op te slaan in je eigen geheugen. De herinneringen van Brenna zijn in het boek gelukkig duidelijk te herkennen. Ze zijn namelijk altijd cursief gedrukt en er wordt een datum of periode genoemd.

De plot is redelijk sterk. Er wordt niet te vroeg te veel bekendgemaakt. Het is aan de lezer zelf om de vele puzzelstukjes in elkaar te passen en dat valt nog niet mee. Tot aan de ontknoping blijft het verhaal aangenaam spannend en onvoorspelbaar. De schrijfstijl van Alison Gaylin is vlot, prettig en makkelijk leesbaar en dit komt het leesplezier ten goede. Een thriller van ruim driehonderd bladzijden die door de bijzondere hoofdpersoon absoluut anders is dan andere thrillers maar voor de doorzetter zeker de moeite waard.