Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Een vierdimensionaal cryptogram voor post-modernen

Brit 03 juli 2017
Verdorie! Waar is die kartonnen doos gebleven? Ik móet hem hebben, want dit boek gaat terug naar de uitgever. Dan maar geen ‘Hebban give away voor een recensie’. Dat was mijn primaire reactie nadat ik voor de eerste keer ‘In/tweeën’ van Jasmin B. Frelih had gelezen. Ik botste tegen een voor mij onnavolgbare brij van teksten aan. Ik vond het taalgebruik veelal gekunsteld, onsmakelijk en bizar.

Na die eerste keer legde ik mijn truttigheid af en ik begon aan een tweede lezing en een derde… Elke keer dacht ik: is dit hetzelfde boek?! Heb ik dit boek echt al gelezen of was ik iemand anders? Die vraag achtervolgde mij dagenlang. Ik ging zien hoe knap het boek is geschreven en mijn waardering groeide en groeide.

Het verhaal begint in de nabije toekomst. Het exacte jaar kan men uitrekenen met behulp van aanwijzingen in het boek. Er zijn drie parallelle verhaallijnen met drie hoofdpersonages: Evan Z., Kras Volk en Zoja, die elkaar kennen uit hun jeugd. Hun leven en dat van de vele andere personages lijkt een constante worsteling in een ontzielde maatschappij. In het laatste hoofdstuk ontmoeten de drie elkaar weer.

Wat is de realiteit in dit boek, vraag ik me af. Naarmate het verhaal vordert, lijkt het alsof anderen bezit van hen nemen of omgekeerd. Er zijn veel suggesties en directe aanwijzingen te vinden in de tekst voor gedaanteverwisselingen en sprongen in de tijd.

Ook bepaalde gebeurtenissen, plaatsen en voorwerpen die terugkeren in een andere context versterken de vermoedens dat verhaal, tijd, plaats en chronologie niet lineair verlopen. Het wisselend perspectief draagt daar aan bij. Wil de schrijver laten zien dat de beleving van tijd en plaats subjectief is en dat de lezer zelf kan bepalen waar de grens ligt tussen realiteit en fictie? Het is een boek vol van vervreemding en ambiguïteit.

Het laatste hoofdstuk brengt de lezer geen verlossing. Evan, Kras en Zoja zijn per taxi op weg naar Sutura. Door Kras weten we dat dat een fictieve plaatsnaam is die ‘naad’ betekent en een codewoord is voor een bufferzone.
De chauffeur wil zien of de sutuur, de naad, goed houdt. Is hij Charon, de veerman tussen de wereld der levenden en de onderwereld? Hij neemt wisselend voor Evan, Kras en Zoja een personage aan waar zij (individueel) naar op zoek zijn.

Wat gebeurt er precies op die plek waar de taxi ze brengt en waar ze een chaos aantreffen? Vinden Evan, Kras en Zoja hun naasten terug? Vuur (hellevuur?) en water (begin van het leven?) spelen een rol. Personages zijn naakt (ontdaan van alles behalve de essentie?). Zijn zij herboren? Allerlei associaties en vragen kwamen in mijn hoofd op en dat stopte zeker niet bij de slotzin van dit boek!

De titel ‘In tweeën’ komt veel keer letterlijk voor in de tekst. Men komt tweedelingen tegen in het individuele leven van de personages en in de maatschappij.

Je kunt het boek openslaan op een willekeurige bladzijde en beginnen te lezen. Op elk moment word je geconfronteerd met filosofische gedachtestromen die aansporen tot reflectie. Op adem komen is er voor de lezer niet bij. Het boek is als een vierdimensionaal cryptogram waarvan het de vraag is of het zich laat oplossen. Maar is dat überhaupt de bedoeling? Hier komt de tweeslachtigheid weer om de hoek kijken. Mijn ervaring is dat je deze puzzel zo groot kunt maken als je zelf wilt.

Schrijver Jasmin B. Frelih laat zien over een grote hoeveelheid kennis te beschikken. Op www.euprizeliterature.eu/author/2016/jasmin-b-frelih is een interview te zien met deze jonge man die zo sympathiek en bescheiden overkomt. Een compliment aan vertaler Roel Schuyt is op zijn plaats.

Tip: Wil je, zo al mogelijk, ontkomen aan door dit boek getormenteerde nachten, leg dan pen en papier naast je bed, zodat je je nachtelijke ingevingen meteen kunt opschrijven.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Brit

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!