Kaleidoscopisch meesterwerk

'Mijn zus woont op de schoorsteenmantel. Nou ja, stukjes van haar dan. Drie vingers, haar rechterelleboog en haar knieschijf liggen begraven op een begraafplaats in Londen.' Oef. Met zo'n introductie is het meteen duidelijk dat hier iemand niet op een reguliere wijze is doodgegaan. En dat is inderdaad ook niet het geval. Rose, de vijf jaar oudere zus van Jamie, werd het slachtoffer van een terroristische aanslag.

Het feit dat maar een deel van Rose op de schoorsteenmantel van Jamies vader ergens in het Lake District staat, en dat de rest in Londen begraven is, maakt duidelijk dat ook ná de dood van Rose rampen zijn gebeurd. Jamies vader raakt aan de drank en Jamies moeder besluit om samen met haar therapeut een nieuw leven op te bouwen.

Jasmine, de tweelingzus van Rose, en Jamie wonen samen met kat Roger bij hun vader, waar ze grotendeels voor zichzelf moeten zien te zorgen. Vader werkt niet en ligt de hele dag op bed, of verliest zich in herinneringen aan Rose en de intense hekel die hij nu heeft aan moslims. Rose is immers vermoord door een moslim en dat maakt dat iedere moslim fout is volgens hem. Dat Jamie op zijn nieuwe school bevriend raakt met een islamitisch meisje maakt het bestaan er -dus- niet gemakkelijker op. Het brengt Jamie veelvuldig in verwarring, als het 'gewone rouwproces' van zijn ouders en zijn zus, die steeds magerder wordt, daar niet al voldoende voor zorgt.

Jamie snapt de haat van zijn vader niet. Hij snapt ook niet zo goed waarom zijn vader de as van Rose steeds maar niet uitstrooien wil. Daarnaast snapt hij niet helemaal wat de diepte is van het verdriet dat hij om zich heen ziet. Zelf was hij pas vijf toen zijn zus om het leven kwam en hij mist haar dus niet. Iets wat hij volgens de omgeving wél zou moeten doen, maar hij mist alleen zijn moeder, en hij mist 'geweldige vakanties' en 'geweldige kerstverhalen, maar niet deze zus.

Het voert te ver om hier alle aspecten uit 'Mijn zus woont op de schoorsteen' te beschrijven; dat is ook bijna niet te doen. Het boek is geschreven vanuit het perspectief van de 10-jarige Jamie, maar toch heeft Annabel Pitcher er een kaleidoscopisch geheel van weten te maken, waarin er vele gezichtspunten op de dood van Rose duidelijk worden. Dat gebeurt op een heldere wijze, waarin geen woord te veel gebruikt wordt en waarin de wereld van een tienjarige toch zeer beeldend wordt beschreven.

Het eind voel je al van verre aankomen. Het maakte dat ik tegelijk wel en niet verder wilde lezen. Ik zal de aard van de gebeurtenissen niet verklappen, maar Jamie krijgt aan het eind van het verhaal zelf ook te maken met een verlies dat eigenlijk te groot voor hem is en dat, net als bij het verlies dat zijn ouders leden, gevoed wordt door schuldgevoel. Dat maakt uiteindelijk dat Jamie iets van het verdriet van zijn ouders gaat begrijpen en snapt waarom een deel van zijn zus maar op die schoorsteenmantel blijft wonen.

En ik snap waarom Pitcher op de lievelingslijst van veel tieners (en oudere lezers) staat. Ze heeft met dit boek ook een stevig plekje op die van mij veroverd.