Educatieve spanning

Vreemde culturen in verre landen zijn voor de uit Noord-Brabant afkomstige auteur Martyn van Beek geen enkele belemmering om die als decor te gebruiken voor zijn thrillers. In zijn debuut, Het verraad van Bali, was dat het eiland Bali, en met De strijders van Ta’ab  zocht hij het in Dubai. Het was haast voorspelbaar dat Van Beek voor zijn derde thriller het weer zou zoeken in een land buiten Europa en inderdaad, De visser van Hoi An  speelt zich af in het door oorlogen geteisterde en onder een communistisch regime gebukt gaande Vietnam.

De ex-marinier Robert Valentijn heeft weinig geluk in twee huwelijken gekend en besluit, na wat omzwervingen, zijn leven in Vietnam weer een kansrijke herstart te geven. Als in het plaatsje Hoi An het laatste emotionele bezit, de hond Catcha van zijn overleden dochtertje, op straat van hem wordt gestolen, kan hij zijn woede en teleurstelling nauwelijks meer te baas. De problemen groeien boven hem uit als hij enkele maanden later wordt gearresteerd op verdenking van moord op een van de twee jongens die destijds de hond hebben gestolen. Robert wordt in een Vietnamese gevangenis opgesloten en maakt al snel kennis met het enorme cultuurverschil en een detentiebeleid dat enorm afwijkt van het Nederlandse. Als commissaris Tran hem ziet als hoofdverdachte begrijpt Robert dat hem maar één ding in staat stelt om deze nachtmerrie te ontvluchten: de confrontatie opzoeken en aangaan met Tran, en zorgen dat hij de gelegenheid krijgt zijn onschuld te bewijzen. Alleen heeft de keiharde commissaris een heel ander doel voor ogen. Het belet Robert niet om in zijn strijd tot het uiterste te gaan, zeker wanneer hij beseft dat er weinig meer te verliezen is.

De visser van Hoi An  beschrijft een belangenstrijd tussen twee culturen, waarbij een mensenleven in Vietnam altijd ondergeschikt is aan persoonlijke belangen. Martyn van Beek schetst een duidelijk beeld van de macht en mogelijkheden die overheidsdienaren, zonder enige controle, kunnen uitoefenen op andere mensen. Hierbij confronteert hij de lezer op een realistisch en keiharde wijze met de hopeloze situatie waar, in dit geval, een buitenlander buiten zijn directe schuld in terecht is gekomen. Van Beek weet zich hierbij gesteund door een voortreffelijk uitgevoerde research waardoor hij een geloofwaardig maar tegelijk spijkerhard verhaal heeft kunnen produceren, met situaties waarin de lezer menige keer zijn wenkbrauwen fronst en de neiging tot een tijdelijke leesstop evenredig groeit.

Dit alles kan de auteur onmogelijk bereiken zonder vooraf een snelcursus te geven over de ziel van Vietnam en de onzichtbare invloed die het communistische regime daarop heeft. Dat is taaie - en soms ook saaie - maar broodnodige stof. De belasting wordt nog zwaarder als Martyn van Beek zijn protagonist te vaak laat wegzakken in dromen over het verleden, dromen waarvan de toegevoegde waarde niet altijd direct zichtbaar is en ook niet op alle momenten synchroniseert met de verhaallijn. Het haalt het tempo eruit op momenten waarop je je net hebt verheugd dat er snelheid in gaat komen. Blijft onverlet dat De visser van Hoi An  een goed bedacht en opgezet verhaal is waarin spanning en educatie voortdurend wedijveren voor de eerste plaats.