Mooie compositie, uitzonderlijk verteld

Hij staat bekend om zijn sfeerbeschrijvende en beeldvormende verhalen. De IJslander Arnaldur Indridason heeft daar ook al menige prijs voor mogen ontvangen. Al zijn ze soms wat donker getint, wint het dat nooit van de menselijkheid, betrokkenheid en compassie die daar als kleine kristallen achter schuilen. Of het een gevolg van het klimaat is of een andere oorzaak heeft, Indridason heeft zich uit de nauwelijks 300.000 IJslanders duidelijk onderscheiden door zijn uitzonderlijk ontwikkelde schrijfkunst. Erfschuld  is zijn vijftiende (standalone) boek dat in Nederland is verschenen en daar zal het naar alle waarschijnlijkheid niet bij blijven. En zijn gulden regel dat informatie altijd in dienst moet staan van het verhaal, is in Erfschuld  weer heel nadrukkelijk door hem als sluitend bewijs naar voren gebracht.

Voor wie kan het belangrijk zijn om een ruim 90-jarige alleenwonende man om het leven te brengen? In ieder geval is dit gegeven voor Konrad, een gepensioneerde politieman, voldoende om gedaan te krijgen dat hij relevante informatie mag vergaren, die kan dienen voor het politionele onderzoek. Niet onbekend met de omgeving waar het stoffelijk overschot is gevonden, vindt hij in de woning van de vermoorde man oude kranteninformatie die verwijst naar een niet opgeloste moord op een jong meisje in 1944. Het is duidelijk dat de ex-politieman terug in de tijd zal moeten om meer te weten te komen over het slachtoffer, dat inmiddels is geïdentificeerd als Stefán Pórdason.

Met Erfschuld  heeft Indridason een bijzonder verhaal aan het papier toevertrouwd: in de 21e eeuw een, in 1944 gepleegde, oude moordzaak proberen op te lossen om een antwoord te krijgen op de vraag wie én waarom nú een bejaarde man heeft gedood. Om dat beeld helder te krijgen, laat de auteur parallel aan Konrads onderzoek, het in 1944 gesloten dossier ‘Rósamunda’ meelopen. Destijds hebben politierechercheur Flóvent en militair onderzoeker Thorson dat onderzoek samen uitgevoerd en tot hun eigen teleurstelling, nooit volledig kunnen oplossen.

Het lijkt een complex gegeven maar met de krachtige en beeldende maar vooral uiterst efficiënte (geen woord te veel) schrijfstijl, wordt dit voorval uit de bezettingsjaren minutieus en uitstekend te volgen, uit de doeken gedaan. En ook hier zijn het weer de schitterende dialogen en karakterbeschrijvingen die de lezer intrigeren en diep het verhaal in trekken. Dat maakt de boeken van Indridason zo bijzonder. Velen proberen die stijl te kopiëren maar weinigen benaderen het uiteindelijke eindresultaat en dat moet zo blijven. Zijn beschouwingen, waarin hij ironisch op maatschappij en samenleving zijn subtiele mening weet te ventileren, zijn en blijven uniek. Hiermee laat de auteur af en toe zijn journalistieke hart spreken en dragen zijn fictieve romans altijd een maatschappelijk getinte boodschap met zich mee.