Een stevige historische roman

Rita Monaldi en Francesco P. Sorti zijn bekend geworden door hun historische romans gebaseerd op omvangrijk en diepgaand onderzoek. Omdat je feiten uit het verleden niet kunt manipuleren bevatten hun boeken ook informatie die het imago van sommige historische personen ernstig kan schaden. Hun roman Imprimatuur was voor het Vaticaan aanleiding om er bij de uitgever op aan te dringen het boek in Italië niet uit te geven. Dit heeft nauwelijks invloed gehad op het succes, want het boek werd (en wordt nog altijd) wereldwijd massaal gekocht en gelezen. Hun laatste meesterwerk, Mysterium, is het vierde deel uit de zevendelige reeks waarin de castraat Atto Melani de drager van het verhaal is.

Castraten zijn jonge mannen die op jeugdige leeftijd gecastreerd worden voor het behoud van de hoge sopraanstem. In die hoedanigheid heeft de jonge Atto Melani als zanger succes en wordt in Parijs uitgenodigd voor een zangvoordracht. We zijn in het jaar 1646. Als bootpassagier komt hij er met zijn medereizigers achter dat hun vaartuig een zogenaamde brander is, een schip vol explosieven dat kapers moet afschrikken. Het schip wordt geënterd door de nietsontziende Italiaanse zeerover Ferrares Ali en explodeert zoals verwacht. De passagiers zetten hun reis in een sloep voort en proberen het vasteland te bereiken. Het feit dat de kaper en een aantal slachtoffers dezelfde nationaliteit hebben, redt hun het leven, Ali laat ze aan hun lot over.
De Slavonische monnik Philos Ptetès zou ook als passagier op het schip gezeten hebben. Hij probeerde een grote hoeveelheid geschriften zeker te stellen. De sloep met de drenkelingen meert af op het eiland Gorgona. Nauwelijks aan land herbeginnen de vragen over de zonderlinge monnik en zijn geschriften. Een groep van tien overlevenden begint het eiland te verkennen en vinden in een toren geheimzinnige Latijnse brieven. De inhoud suggereert dat de monnik ook het eiland Gorgona heeft weten te bereiken, en de jacht op de geschriften wordt geïntensiveerd. Stukje bij beetje worden de levens van enkele belangrijke historische figuren ontleed en gereproduceerd. Dat hierbij niet iedereen behept was met positieve eigenschappen, wordt door de auteurs ook nu weer niet ontweken.

De verhaallijnen rond de reis van Atto Melani naar Parijs en rond de schipbreuk zijn slechts de middelen die Monaldi & Sorti gebruiken om de historische informatie te dragen. Het vinden van geschriften en fragmenten, en daaropvolgende beschrijving van de ontcijferde teksten, informeert de lezers over historische figuren zoals de in de 16e eeuw levende wetenschappers Galileo Galilei en Copernicus. Daarnaast wordt in aparte hoofdstukken, aangeduid als ‘bericht’ of ‘dialoog’, dieper ingegaan op belangrijke historische feiten. Het geheel is met grote kennis van zaken beschreven en met uiterste precisie geformuleerd, helemaal zoals de fans van Monaldi & Sorti het gewend zijn. Naast een uitgebreide bibliografie, hebben de auteurs achteraan in het boek ook een hele reeks toelichtingen opgenomen over personen en locaties die in het boek een rol hebben.

Mysterium is een stevige historische roman van 795 pagina's die verpakt zitten tussen een mooie cover en een aantrekkelijke achterflap, maar waarin het thrilleraspect niet overheerst.