Renaissance in Florence

Enkele jaren voordat hij zijn verhaal publiceert, vindt Laurent Binet bij een antiquair in Arezzo een bundel brieven die de correspondentie blijken te bevatten van een flink aantal tijdgenoten van de Renaissance schilder Pontormo, die allen op de een of andere manier betrokken zijn bij het verhaal rond diens mysterieuze dood en de verdwijning van een compromitterend schilderij.

Rond dezelfde tijd dat Binet zijn ontdekking doet, vindt de eveneens Franse schrijver Dominique Fernandez in een boekwinkel in Florence een literair werk van de hand van de schilder Agnolo Bronzino, leerling van Pontormo, die het levensverhaal van zijn leermeester op schrift heeft gesteld, waarbij hij vooral veel over zichzelf vertelt en over de “kunst-scene” van die dagen aan het hof van de hertog van Florence, Cosimo de Medici.

De vorm waarin Binet zijn verhaal giet, is origineel. Uitsluitend in brieven houden de correspondenten elkaar op de hoogte van de gebeurtenissen die zich afspelen in het tijdsbestek van één jaar. Het is knap hoe de schrijver de spanning weet op te bouwen en vast te houden middels die briefwisselingen. Bepaald geen makkelijke vertel-vorm, maar bij Binet stroomt alles op een heel natuurlijke wijze door. De lezer heeft geen enkele moeite om ondanks de vele perspectiefwisselingen het verhaal te blijven volgen zonder te struikelen.
Hoewel de intrige qua speurwerk in de zaak niet zinderend spannend is, krijgen we een mooie samenvatting van politieke, religieuze en persoonlijke verhoudingen van die specifieke periode in het zestiende eeuwse Florence.

Jammer is wel dat vrijwel geen van de personages echt reliëf krijgt. We komen weinig te weten over beweegredenen of emoties. Behalve dan uit de brieven van de zeventien-jarige dochter van Cosimo, die zij vol hartstocht schrijft aan haar minnaar en haar tante in Frankrijk.

Hoe anders is dat in de roman van Fernandez “La société du Mystère”. Het verhaal van Bronzino is een verslag van een gepassioneerde kunstenaar over zijn werk en privéleven en dat van zijn beroemde collega’s, over een tijdsgewricht en een plaats die zo bepalend zijn geweest voor de ontwikkeling van de kunsten, over verboden liefdes, revolutionaire denkbeelden, de wreedheden van het Medici-bewind en de beperkingen van katholieke dogma’s.
Jammer genoeg is dit werk niet (in het Nederlands) vertaald.