Een vlot leesbare feelgood-sciencefantasy-roman

Een wereld na grote rampen. Er zijn weinig overlevenden, ze zijn verzameld in een beschermde omgeving en denken dat ze de enigen op aarde zijn, ervan overtuigd dat de wereld verder onbewoonbaar is. In ‘Mechanische Oase’ is het overleveringsoord opgebouwd door de ouders van de hoofdpersoon Valeri. Ze zijn verdwenen – in combinatie met de vanzelfsprekend verkeerde veronderstelling over het unieke karakter van het eigen woonoord hebben we een leuk (en veelgebruikt) uitgangspunt voor een avonturenverhaal in een dystopische omgeving.

Wereldbouw
Er worden in het boek verschillende maatschappijen beschreven met verschillende vormen van inrichting. De schrijfster heeft duidelijk gezocht naar eigen karakters voor elk van de werelden en ze is daarin geslaagd. Verschillende organisatievormen leiden tot verschillende vormen van dictatuur. Ook verschil in taal wordt ingezet om maatschappijen te onderscheiden, maar dit blijft beperkt tot lokale stopwoorden als 'puik' en 'donders'.
De leefomgeving waarin het verhaal start, staat onder leiding van ‘weters’. Ze gebruiken een strakke sociale inrichting om hun macht te behouden. Gelukkig hebben Valeri en enkele medestanders de mogelijkheid zich aan de controle te ontworstelen. Ze moeten dealen met verdovende middelen, geheugenmanipulatie en een beklemmende sociale controle. Daarna … Nee, we doen niet aan spoilers. De lezer moet zich laten meeslepen zoals de hoofdpersonen dat doen.

Karakters
De karakters vond ik helaas wat vlak en hun emoties niet altijd goed begrijpelijk. Op een paar plekken lijkt de auteur te suggereren dat dit door het intensieve middelengebruik komt, wat natuurlijk heel goed zou kunnen.
Als er een lauwe reactie is op de plotselinge dood van twee vrienden – is dat de verdoving door alcohol en andere middelen?
Als een AI zegt dat statistisch twee betrokkenen een klik hebben en zij dat direct als de grote liefde van hun leven ervaren - zijn dat de pillen?
Door manipulatie zwanger worden én onvrijwillig geaborteerd worden, verwerkt de betrokkene met ‘het voelde niet als mijn eigen keuze’. Is dat chemisch aangestuurd?
De personen leken me emotioneel kinderlijk. Is dit opzettelijk? Wil de auteur gevolgen van chemische verdoving beschrijven, of vertelt ze dat dictatuur aan mensen hun volwassenheid ontneemt? Het wordt nergens duidelijk. Soms versterken omschrijvingen de wat puberale sfeer: rondkijken met ‘uitpuilende kijkers’, zonder aanleiding dingen ‘uitproesten’ of ‘eruit floepen’, knipperen met lange wimpers, het vele gebruik van ‘kijkers’ waar het gewoon om ogen gaat, de manier waarop (vaste) relaties functioneren.
In het laatste kwart van het boek speelt de verdoving minder en lijkt er meer diepgang te ontstaan. In ieder geval de hoofdpersoon krijgt een scherper karakter: ze wordt af en toe weifelend en onzeker, ze voelt dillema’s en worstelt met een morele keuze. Dat vond ik goed: ze werd er voor mij realistischer en herkenbaarder van. Eigenlijk wilde ik dat ik haar zo eerder had leren kennen.

Technologie.
In de wereld is er kunstmatige intelligentie, er zijn robots en nog veel meer gadgets. Het zijn leuke futuristische speeltjes. Op het moment dat de auteur het nodig heeft, (ver-)wordt de technologie tot magie: een chip leidt tot vaardigheden als het onzichtbaar maken van zichzelf en anderen, het mentaal aansturen of stilleggen van robots, telepathie en met het verstrijken van de tijd steeds meer 'gaven'. De vaardigheden komen precies op tijd beschikbaar - dat is ontzettend handig. Helaas, mij irriteert het en als dan als basis ‘quantum’ wordt gebruikt - sorry, precies in mijn gevoelige plek. Wanneer het toverwoord 'quantum' is gevallen, verwordt de geavanceerde technologie definitief tot magie.
Er moeten vijanden worden verslagen, slaven bevrijd - de afwikkeling naar de perfecte maatschappij neemt het laatste kwart van het boek in. In dit laatste deel spelen voor het eerst morele en ethische dillema’s een duidelijke rol – dit maakt dit deel wat mij betreft menselijker en overtuigender dan het voorgaande.

De boodschap
De auteur vertelt in haar boek dat zowel wetenschap als techniek leiden tot onderdrukking en onrechtvaardigheid. De ware vrijheid wordt gevonden bij het natuurvolk, waar de mensen vanzelfsprekend integer zijn, hulpvaardig, opofferend en 'gewoon' beschikken over alle vaardigheden (ook technologische) die noodzakelijk zijn voor een zorgeloze toekomst. De techno-magie past bij de manier waarop de hoofdpersoon als Verlosser de crisis oplost, met een mix van softtech en Gaia-achtige filosofie.

Conclusie
De auteur is een vlotte verteller, ze schrijft goed lopende dialogen. Er gebeurt veel en het tempo is aangenaam. Er zijn onvoorspelbare en onwaarschijnlijke wendingen, er borrelen onlogische dingen op. Er zijn wat spannende scenes zonder dat die erg beklemmend worden. Wat er precies gebeurt en hoe dat uitpakt? Lees daarvoor zelf het boek. Het is een feelgood-sciencefantasy-roman, leuk voor een paar uurtjes aangenaam tijdverdrijf.