Alleen op stap? Zo doe je dat!

Drie jaar geleden debuteerde Renée Kapitein (1987) met haar roman Waarom we huizen bouwen, waarin dertiger Anna in een existentiële crisis verkeerde en zocht naar verankering in haar leven. Volgens de schrijfster had het verhaal een autobiografisch tintje. In haar nieuwe roman Café Morgen is hoofdpersoon Loes een jonge vrouw, die net als Kapitein in een bar werkt. Toeval? Nee, de horeca is een plek waar je een schat aan ervaring opdoet. Het viel de auteur op dat veel mensen zich verontschuldigen als ze vertellen dat ze in de kroeg werken en er niets bij doen. Alsof het een minderwaardigheidsgevoel opwekt om hiermee je geld te verdienen. In deze roman slaagt ze erin om iedere vorm van neerbuigendheid over het vak weg te nemen.

Café Morgen speelt zich af op één dag: 8 maart. Het is internationale vrouwendag en de verjaardag van Loes. Drie vrouwelijke stamgasten en een toevallige passante verschijnen diezelfde dag in het café. Het is een plek waar de vrouwen zich veilig voelen en ze mogen zijn wie ze willen zijn, of juist niet willen zijn. Het is net als de buitenwereld, maar dan in het klein. Een buurvrouw die altijd teveel drinkt, een vrouwenactiviste, een piloot (die eigenlijk helemaal geen piloot is) en een verwarde vrouw met een hond. Loes staat achter de toog. Zonder dat de personages zich ook maar verplaatsen, ontvouwt zich door middel van terugblikken van eenieder haar levensgeschiedenis. Ondanks dat hun karakters goed zijn uitgewerkt, is het soms lastig te onthouden welk personage wat toebehoort. Er zit namelijk geen logische volgorde in de beschrijvingen ervan.

Net als in haar vorige roman zijn er meerdere pagina’s vol opsommingen van woorden. Woorden die bij haar opkomen of ergens de nadruk op leggen en herhalingen van woorden om een zin extra krachtig te doen overkomen. Het kan op den duur op een trucje gaan lijken, maar in dit boek werkt het nog. Desalniettemin leest het verhaal vlot en is het geschreven in een toegankelijke schrijfstijl vol humor en hilariteit. Het thema 'vrouw zijn' komt uitvoerig aan bod. Een groot thema, maar soms kun je met dagelijkse situaties iets heel goed weergeven en dat is nu juist precies waar de schrijfster goed in is. 

Het is zeer uitzonderlijk dat vijf vrouwen alleen naar een buurtcafé gaan. Voor mannen is het vaak geen enkel probleem om zonder een metgezel een bar binnen te stappen, maar wanneer een vrouw diezelfde bar binnenstapt, wordt er vaak vreemd opgekeken. Jaren geleden werd er een liedje over gemaakt met de titel: 'Een vrouw in een café, daar is wat mee.' Nog langer geleden, zo vertelt Kapitein, was het voor vrouwen niet geoorloofd om zonder man aan je arm een bar te bezoeken. Gelukkig is die tijd voorbij en als we zeker zouden weten dat een vrouw als Loes achter de bar zou staan, dan zou de stap minder groot zijn om alleen op stap te gaan.